'Halit Ziya Uşaklıgil kimdir?' sorusu büyük yazarın ölüm yıldönümü nedeniyle tekrar merak konusu haline gelmiştir. İşte Türk edebiyatının en nitelikli yazarlarından biri olan Halit Ziya Uşaklıgil'in biyografisi.
HALİT ZİYA UŞAKLIGİL KİMDİR?
Edebiyatımıza Aşk-ı Memnu gibi benzersiz bir eseri kazandıran Halit Ziya Uşaklıgil 1866 yılında İstanbul'da hayata gözlerini açmıştır. Uşakizadeler adında tanınmış bir aileye mensuptur. Babası Hacı Halit Efendi'dir.
Halit Ziya Uşaklıgil, eğitimine Fatih Askeri Rüştiye'sinde başlamıştır. Daha sonra, ailenin ekonomik durumları bozulunca İzmir'e taşınmışlar, Uşaklıgil de öğrenimine İzmir Rüştiyesi'nde devam etmek durumunda kalmıştır.
Yabancı dilini geliştirmek maksadıyla özel Fransızca dersler almıştır. Ayrıca, Avusturyalı Katolik rahiplerin yönetiminde olduğu Mechitariste Okulu'na devam etmiştir.
1884 yılına geldiğimizde, okulunda son sınıfında okurken ayrılarak, babasının işlerini yürütmeyi tercih etmiştir. Ticaret hayatında mutlu olmayınca bir zamanlar kendisinin de öğrenim gördüğü İzmir Rüştiyesi'nde Fransızca dersleri vermiştir. İzmir İdadisi'nde ise Fransızcaya ek olarak edebiyat dersleri de vermiştir.
1893 yılında, İstanbul Reji İdaresi'nde başkatiplik görevine atanınca tekrar İstanbul'a taşınmıştır.
1909 yılında, o zamanki ismiyle Darülfünun, şimdiki adıyla İstanbul Üniversitesi'nde Batı edebiyatı ve estetik dersleri verirken İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin önerisi ile birlikte Mabeyn Başkatibi olmuştur.
1911 yılında Ayan Meclisi üyeliğine seçilmiştir. Siyaset hayatı umduğu gibi olmayınca tekrar üniversiteye dönmüştür. İttihat ve Terakki iktidarının nihayete ermesiyle beraber Reji İdaresi Yönetim Kurulu Başkanlığı'na getirilmiştir.
Halit Ziya Uşaklıgil 27 Mart 1945'te hayata gözlerini yummuştur.
HALİT ZİYA UŞAKLIGİL'İN EDEBİ KİŞİLİĞİ
Halit Ziya, edebiyat dünyasına çeviri ve şiirler ile başlamıştır. 1884-1885 yılları arasında İzmir'de Nevruz isminde bir dergi çıkarmıştır. 1886 yılında bu dergiyi Hikmet dergisi takip etmiştir.
Edebiyat-ı Cedide'de (Servet-i Fünun) yer almasının yanında büyük yapıtları da Servet-i Fünun dergisinde tefrika edilmiştir. 1901 yılında ani bir kararla yazarlığı bıraksa da İkinci Meşrutiyet ile birlikte yeniden eserler vücuda getirmeye başladı. Ancak bunları 1923 yılına kadar yayımlamak istemedi.
1895'te yayımladığı Mai ve Siyah ile şairlerin, gazetecilerin ve yazarların dünyasını irdeledi. İlk büyük Türk romanı olarak kabul edilen Aşk-ı Memnu'da ise yasak aşkların hezeyanlarla dolu hikayesini anlattı. Romanının tekniği kusursuzdu.
HALİT ZİYA UŞAKLIGİL'İN ESERLERİ
Türk edebiyatına çok sayıda yapıt kazandıran Halit Ziya Uşaklıgil'in eserleri şu şekildedir;
Sefile (1886)
Nemide (1889)
Bir Ölünün Defteri (1890)
Ferdi ve Şürekası (1894)
Mai ve Siyah (1895)
Aşk'ı Memnu (1925)
Kırık Hayatlar (1924)
Bir Muhtıranın Son Yaprakları (1889)
Bir İzdivacın Tarih-i Muaşakası (1889)
Mezardan Sesler (1883)
Kırk Yıl (1936)