Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, koronavirüse neden olan ve damlacık yoluyla bulaşan ‘SARS-CoV2’ virüsünün ana bulaşma şeklinin solunum yolu olduğunu anımsattı.
Virüsün bulaşmasında farklı kaynakların etkili olup olmadığına dair önemli bilgiler paylaşan Kayıpmaz, ‘ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezince (CDC) göz aracılığıyla bir bulaşmanın düşük ihtimalle de olsa mümkün olabileceği ama bulaşmada ana yolun solunum sistemi olduğunu vurgulandı’ dedi.
GÖZ KIZARIKLIĞI KOVID-19 BELİRTİSİ
Doç. Dr. Kayıpmaz, virüslü yüzeye temas eden kişinin ellerini yüzüne ve gözlerine sürmesi sonucunda bulaşın gerçekleşeceğinin bilimsel çalışmalarla kanıtlandığını söyledi. Gözde görülen kızarıklığın koronavirüs belirtileri arasında yer alabileceğini de belirten Kayıpmaz, konuşmasına şöyle devam etti:
‘Ayrıca bir başka çalışmada gözyaşında artışın ve çapaklanmanın da belirtiler arasında olabileceği gösterildi. Virüsün kaynağı olan Çin'in Hubei eyaletinden yayınlanan bir çalışmada yalnızca bir hastanın ilk belirtisinin göz kapaklarının içini ve gözlerin beyaz bölgesini kaplayan zar olan konjonktivanın iltihabı (konjonktivit) olduğu belirtildi.
RWTH Aachen Üniversitesi'nde 18 Kovid-19 hastası üzerinde yapılan bir başka çalışmada ise hastalardan 5'inin (yüzde 28) gözyaşında PCR testi ile koronavirüs RNA'sı saptandı. Ayrıca Milano'da gerçekleştirilen SERPICO-19 çalışmasında Kovid-19'un retinayı da etkileyebileceği sonucuna varıldı. Retinadaki etkilenmenin çoğunun da retinanın damar sisteminden kaynaklandığı belirtilmiştir. Bu nedenle, hasta kişilerin gözyaşına veya gözyaşının silindiği mendil ve peçeteye dokunulmamalı.’
Doç. Dr. Kayıpmaz, sağlığın korunması için gerekli tedbirlerin alınması gerektiğinin altını çizen, ‘İster Kovid-19 ister grip isterse sağlıklı bir kişinin, gözyaşı, kan, balgam gibi vücut sıvıları ile vücut sıvılarının temas ettiği peçete, mendil gibi ürünlerle de temastan kaçınılmalı’ dedi.
LENS KULLANANLARA VİRÜSÜN BULAŞMA İHTİMALİ
Kayıpmaz, araştırma sonuçlarına ilişkin, ‘Bu çalışmalar bize göz koruması bilincinin arttırılması gerektiğini göstermektedir. Maske takmak, ellerin sık sık yüze ve göze götürülmesini de engellemektedir’ dedi.
Acil sağlık çalışanları olarak özellikle yüksek damlacık oluşturan işlemlerde gözlük kullanıldığını belirten Kayıpmaz, maskenin doğru takılması gerektiğini, sık sık ellerini yıkaması, ellerin yüz ve göz çevresine temas ettirilmesinden kaçınması gerektiğini vurguladı.
Kayıpmaz, lens kullanan kişiler için de önemli uyarılarda bulunarak, ‘Kontakt lens kullananlara Kovid-19'a sebep olan virüsün bulaşma ihtimalinin gözlük kullananlardan daha fazla olduğuna dair bir kanıt şu anda yok. Bununla birlikte kontakt lens kullanan kişiler, güvenli kontakt lens kullanım kurallarına ve el yıkama başta olmak üzere temizlik kurallarına dikkat etmeyi sürdürmeli’ şeklinde konuştu.
Kan ile bulaşma riskine ilişkin de açıklamalarda bulunan Kayıpmaz, koronavirüsün kanda nadir olarak görüldüğünü, kan nakliyle bulaştığına dair bir kanıt olmadığını bildirdi.
Kayıpmaz, ‘Eğer sağlık çalışanı değilseniz, kişisel koruyucu donanımınız yoksa Kovid-19 hastasıyla ve onun vücut sıvılarıyla temas etmeniz uygun değil’ diye konuştu.