GBT nedir, ne Demektir? GBT kaydı nasıl ne zaman silinir? Askerlik durumu ( bakaya - asker kaçağı ) GBT kaydı kaç yılda silinir?
GBT sorgusu gündemdeki başlıklar arasında yer aldı. Açılımı Genel Bilgi Toplama olan sitem kayıtları merak konusu oldu. GBT kayıtlarının kaç yılda silindiği yönünde birçok farklı görüş ortaya açılmaya ederken, sistemdeki bilgilerin güvenliği de tartışma konusu oldu. Bununla birlikte birçok kişi GBT nedir? GBT kaydı nasıl silinir? Gibi sorulara yanıt aramaya başladı. GBT hakkında merak edilen soruların yanıtlarını sizler için derledik.
Genel Bilgi Toplama (GBT) sistemi, İçişleri Bakanlığı’na bağlı olarak kullanılan bir sistemdir. Türkiye genelinde Sahil Güvenlik, Emniyet Teşkilatı, Jandarma ve Gümrük Müsteşarlığı tarafından kullanılan GBT sistemi hakkında pek çok yanlış bilgi bulunmaktadır. Vatandaşların kayıtlarından oluşan GBT sistemi, anayasal haklara dayanır. T.C. Anayasasını temel alan GBT sistemi, bu çerçevede bilgi toplar ve bu bilgileri yasal olarak kullanır. Yetkili bir devlet çalışanı, mahkeme kararı olmadığı sürece GBT kayıtları üzerinde değişiklik yapamaz.
GBT sistemi hakkında ortada birçok asılsız bilgi dolanmaktadır. Bunlardan biri; jandarma ve emniyet güçlerinin GBT kayıtlarında değişiklik yapma yetkisinin olduğu yanılgısıdır. Güvenlik güçlerinin böyle bir yetkisi yoktur. Genel Bilgi Toplama sisteminde kayıtlı olan vatandaşların bilgileri, herhangi bir mahkeme kararı olmadan değiştirilemez.
GBT sorgulaması sırasında adli ve askeri merciiler tarafından arandığı ortaya çıkan biri, emniyet güçleri tarafından gözaltına alınamaz. Bu kişiye idari para cezası verilir ve serbest bırakılır. Fakat bazı durumlarda bu kural geçerli değildir. Asker kaçağı olarak aranan kişiler bu kurala dahil değildir. GBT sorgusunda asker kaçağı olduğu belirlenen biri gözaltına alınabilir.
Adli makamların verdiği bütün kararlar GBT sorgusunda görünmektedir. Askerlik suçları da bu bilgiler arasında yer alır. Önceki dönemlerde askerlik suçları GBT kaydında görünmezken, daha sonra alınan kararlar çerçevesinde askerlik suçları da GBT kaydına eklenmiştir. Adli ve askeri makamların kişi hakkında aldığı kararlar GBT sisteminde yer alır.
Yoklama kaçakları GBT sorgusunda görünür mü?
Vatandaşların en çok merak ettikleri konular arasında, yoklama kaçağı olanların GBT sorgusunda belirlenip belirlenmediğiydi. Bunun yanıtı ise; yoklama kaçağı olanlar GBT kontrolünde görünmemektedir. Bunun dışında, yoklamasını yaptıran fakat askere teslim olma süresi içinde askere gitmemişse (bakaya) kişi asker kaçağı konumuna gelir. Bu durum GBT kontrolünde ortaya çıkmaktadır. Asker kaçağı olan birisi GBT kontrolüne yakalandığında zorla askere alınmaz. Kişi hakkında tutanak tutulur, ilgili kurumlara bilgi verilir, kişiden 15 gün içinde bilgi vermesi için şubeye gitmesi ve muayene olması istenir. Bu işlemlere ek olarak kişiye bir de idari para cezası verilir.
GBT kaydı ne zaman silinir?
Bir kişinin GBT kaydının silinmesi için, işlediği suç hakkında Cumhuriyet Savcılığı tarafından takipsizlik kararı alınmış olması ya da kişinin mahkemeden beraat etmiş olması gerekir. Kişi hakkında devam eden dava zaman aşımına uğramışsa ya da davada hakkında ceza verilmesine gerek yoktur yönünde bir mahkeme kararı alınmışsa, ilgili İlçe Emniyet Müdürlüğü veya jandarma günlerinin kişinin mahkeme kararını GBT birimlerine göndermesi durumunda GBT kaydı silinir.
GBT kaydının silinip silinmediğini öğrenmek isteyen bir kişinin kendisinin GBT sorgusu yaptırması gerekmektedir.