Prof. Dr. Y. Birol Saygı, "Coronavirüsü günlerinde mutfakla aramıza mesafe koyarak yani mutfak ziyaretlerimizi seyrekleştirerek, ev içinde yapabileceğimiz maksimum fiziksel aktiviteyi yapmamız gerekir. Unutulmamalıdır ki karantina günlerinde virüsren izole olmamız ne kadar önemli ise mutfaktan da izole olmamız ve hareket etmemiz o kadar önemlidir,” şeklinde uyarılarda bulundu.
Hemen herkes kısa bir süre önce çok daha aktif bir hayatı sürdürüyordu. Öğrenciler ve öğretmenler günün en büyük kısmını okullarda geçirirken, çalışan kişilerde iş yerlerinde zamanını geçiriyordu. Ancak son günlerde birçok çalışan mümkün olduğunca işlerini evden yürütüyor. Komşu ziyaretleri iptal edildi; toplantılar ertelendi, sosyal ve sportif aktiviteler askıya alındı. Peki, değiştirmek zorunda kaldığımız günlük rutinimiz bedensel sağlığımızı nasıl etkiliyor ve neler yapmamız gerekiyor? Bu zaman zarfı içerisinde dikkat etmemiz gerekenleri Prof. Dr. Y. Birol Saygı anlattı. İşte detaylar…
"MUTFAKLA ARANIZA MESAFE KOYUN"
Prof. Dr. Y. Birol Saygı, evde geçirdiğimiz zaman zarfı içerisinde mutlakla mutfak ile aramıza mesafe koymamız gerektiğini söylüyor. Normal şartlarda hepimizin günlük gereklilikleri, programı ve aktiviteleri olduğunu ifade eden Saygı; "Bugünlerde ise bütün bunlardan uzakta ve evde zaman geçirmekteyiz. Dolayısıyla da evde daha aktif zaman geçirmenin yollarını bulmalıyız. Aksi takdirde sıkılacağız; sıkıldıkça da mutfak ve buzdolabını daha çok sık ziyaret edeceğiz.
Koronalı günlerde mutfakla aramıza mesafe koyarak yani mutfak ziyaretlerimizi seyrekleştirerek, ev içinde yapabileceğimiz maksimum fiziksel aktiviteyi yapmamız gerekir. Beslenmede altın kural "küçük bir hareket bile hiç hareket etmemekten daha iyidir." Unutulmamalıdır ki karantina günlerinde koronodan izole olmamız ne kadar önemli ise mutfaktan da izole olmamız ve hareket etmemiz o kadar önemlidir," şeklinde ifadelerde bulundu.
"KİLO ALMAMAYA DİKKAT EDİN"
Kilo almak basit bir denklem üzerine kuruludur: Alınan ve verilen enerji dengesi. Alınan enerji, verilen enerjiden fazla ise kilo alımı gerçekleşiyor. Mutfak ziyaretinde yaşanan artış ve evdeki hareketsizlik sonucunda bu denklemde bozulma meydana geliyor. Bu da kilo alımı yani şişmanlamaya neden oluyor. Bazal metabolizması ve fiziksel aktivitesi yüksek olan kişilerin kilo kontrolü konusunda zorluk çekmediğini belirten Saygı, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Yatar ve dinlenir vaziyette iken vücudumuzun iç organlarının çalışarak harcadığı enerjiye 'bazal metabolizma" diyoruz. Gençlerin bazal metabolizması yüksek olup, yaş ilerledikçe bazal metabolizma düşüyor. Bazal metabolizması ve fiziksel aktivitesi yüksek olan kişiler, kilo kontrolü konusunda zorlanmazlar. Karantina öncesi çok spor yapamasak bile az-çok yürüyüş yaparak fiziksel aktivite ile aldığımız enerjiyi kısmen de olsa tüketebiliyorduk. Şimdi ise obezite ve şişmanlık tehlikesine karşı fiziksel aktivitelerimize ve aldığımız enerji miktarına yani yediğimiz ve içtiğimize daha fazla dikkat etmemiz gerekiyor."
OBEZİTE RİSKİNE DİKKAT!
Evde çok fazla 'hareketsiz' vakit geçirmek ve mutfakla fazla içli dışlı olmak obezite riskinin artmasına neden olur. Obezite, "vücutta sağlığı bozacak oranda aşırı ve anormal yağ birikmesi" anlamına gelir. Türkiye'de obezite oranı, OECD ortalamasının üstündedir. Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre ülkemizde diğer dünya ülkelerinde olduğu gibi obezite görülme sıklığı her geçen gün artıyor. Türkiye'de kadınlarda obezite görülme oranı %40’tır. Diğer bir deyişle kadınlarda, erkeklerin iki katı oranında obezite görülmektedir. Türk toplumunun %30'u obez sınıfına girerken, aşırı ve yanlış beslenme alışkanlıkları, yetersiz fiziksel aktivite, yaş ve cinsiyet, eğitim düzeyi, hormonal ve metabolik etmenler, genetik etmenler, psikolojik problemler, sigara- alkol kullanma durumu ve doğum sayısı ve doğumlar arası süre gibi faktörler obeziteye neden oluyor.
"KENDİNİZİ HER GÜN TARTIN"
Prof. Dr. Y. Birol Saygı, "Obezite, kalp-damar hastalıkları ve diyabetin temel nedeni olarak biliniyor. Aslında günümüzün ağır temposunda bireyler, yoğun güncel hayatlarında yeterli hareket ettiklerini söylüyorlar.
Oysa sağlıklı beslenme düzeni ve beslenmede temel kurallar olan yeterli-dengeli-çeşitlendirilmiş faktörlerinin uygulanmaması ve düşük fiziksel aktivite obeziteyi tetikliyor" dedi.
Saygı, ev ortamında fazla kilo alınmaması için neler yapılması gerektiği hakkında şu önerilerde bulundu:
"Kendinizi izole etmeye karar verdiyseniz, spor salonuna erişmeden hedeflerinizi takip etmenin yollarını bulmalısınız. Öncelikle aktivitenize göre yiyecek alımınızı azaltmanız gerekir. Diyelim ki günde 1.800 kalori alırken daha önce kilo veriyordunuz. Yaptığınız egzersiz miktarı önemli ölçüde azalırsa, kalori alımınızı yüzde 10-15 oranında azaltmanız gerekir. Bu, günde 1.560-1.620 kalori yemek anlamına gelir. Eğer kalori hesabı yapmıyorsanız, bir öğün atlamayı düşünün. Kendinizi her gün tartın. Kendinizi her gün tartarsanız, hızlı kilo artışlarını hızlı bir şekilde tespit edebilir ve harekete geçebilirsiniz."