Yeni Türkiye Cumhuriyeti bir de üzerine 1929 yılında dünyanın tamamında yaşanan ekonomik kriz ile sarsıldı, bu krizden Türkiye ekonomisi ciddi yaralar aldı.
1932 Yılından İtibaren De Uygulanmaya Başlandı
Bu durumdan kurtulmak için 1930 yılında devletçilik konusu gündeme alındı ve 1932 yılından itibaren de uygulanmaya başlandı. Devletçilik sistemi, devletin önderliğinde başta sanayi olmak üzere ekonomik gelişim hamlesidir. Ülkenin o gün için içerisinde bulunduğu şartların ortaya çıkardığı devletçilik sistemi ekonomik alanda müdahaleci bir devlet yapısını ortaya koysa da özel sektörü yok saymadı hatta krediler ile destekledi. Devlet ile özel sektörün ortaklığı ile ortaya çıkan bu sistemi ülkenin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk yeni sistemin ne liberalizm ne de sosyalizm olmadığını kendine has bir yapıya sahip olduğunu açıklayarak anlattı.
Sistemin Ana Hedefi Ülkeyi Kalkındırmaktı
Ekonomide Devletçilik ne zaman uygulandı? İster devlet ister özel sektör eli ile olsun hiç önemli değildi bu sistemin ana hedefi ülkeyi kalkındırmaktı. Sistemin uygulanma şekli hakkında henüz bir fikir birliği oluşmamıştı ama bir an önce ekonominin düzene girmesi için tedbirlerin alınması gerekli idi. Ve yerli işletmelerin desteklenmesi, yabancı işletmelerin ülke çıkarlarına uyumlu hale getirilmesi aksi durumda kapatılması karara bağlandı. Resmi döviz alımları durduruldu, yurt dışına para çıkışı engellendi, dış alım lisans ve kotalara bağlandı, dış alımların devlet eli ile yapılması kararlaştırıldı.
Yaptırımlar Ve Teşvikler Hazırlandı
Gümrük vergileri arttırılırken azınlıklar elinde bulunan mali ve ticari piyasalara milli çıkarlar doğrultusunda yeni vergiler kondu. Devlet yalnız sanayi sektörü ile değil tarım sektörü ile de kalkınmanın gerçekleşeceğini biliyordu bu yüzden üretim alanında da bazı yaptırımlar ve teşvikler hazırlandı. Ekonomide Devletçilik ne zaman uygulandı? 1930 yılından itibaren ülke parasında değer kaybı yaşanmaya başlandı, banka kredilerinde ki daralma nedeni ile yabancı sermayeye ihtiyaç arttı ve 1937 yılında kadar yabancı işletmelere temkinli davranıldı.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Kuruldu
Devletin ekonomi üzerinde ki etkinliğini arttırmak için Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası kuruldu, 1932 yılında Sanayi ve Kredi bankası isim değiştirdi ve yerini Sümerbank’a bıraktı. Birinci beş yıllık kalkınma planı 1934 yılında ilan edildi. 1936 yılında ikinci beş yıllık plan yayınlandı ve bu plan ilkine göre daha kapsamlı oldu. Devletçilik modeli ile ekonomik anlamda önemli ve büyük adımlar atıldı, kalkınma planları düzenlendi ve uygulandı, ekonomide Devletçilik ne zaman uygulandı? özel sektöre istediği ölçüde yatırım yapma imkanı sağlandı ve devlet eksik kalan alanlarda tamamlama şekli ile ekonomiye dahil oldu.