Rusya, Türkiye’nin büyük çabası sonrası Temmuz 2022’de imzalanan Tahıl Koridoru anlaşmasından ayrıldığını açıkladı.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, 17 Temmuz'a kadar uzatılan Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'na ilişkin yaptığı açıklamada, "Tahıl koridoru anlaşması fiilen son buldu, durduruldu. Rusya, ilgili şartlar uygulanır uygulanmaz derhal tahıl anlaşmasına geri dönecek. Anlaşmanın Rusya ile ilgili kısmı yerine getirilmedi." ifadesini kullanmıştı.
Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısının küresel gıda fiyatları üzerindeki etkisini azaltmak için Birleşmiş Milletler (BM), Rusya, Türkiye ve Ukrayna, 22 Temmuz 2022'de İstanbul'da düzenlenen törenle Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nı imzalamıştı.
AA ve İHA’da ye alan habere göre; Avusturya, Rusya'ya Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın acil uzatılması çağrısında bulundu.
Avusturya Dışişleri Bakanlığı, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'na ilişkin Twitter'dan "gıda silah değildir" etiketiyle paylaşımda bulundu.
Paylaşımda, "Rusya'yı Karadeniz Tahıl Girişimi'nin uzatılmasını acil kabul etmeye çağırıyoruz. Bu küresel gıda güvenliği için çok önemli. Ayrıca ihtiyaç sahiplerine de milyonlarca ton tahıl ve tohum sağlıyor." ifadesine yer verildi.
AB’den tepki
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya'nın Karadeniz tahıl koridoru anlaşmasını bitirmesini kuvvetle kınadıklarını bildirdi.
Von der Leyen, konuyla ilgili açıklamasında, "Birleşmiş Milletler ve Türkiye'nin çabalarına rağmen Rusya'nın Karadeniz Tahıl Girişimini bitirmeye yönelik hareketini kuvvetle kınıyorum." ifadesini kullandı.
AB'nin, dünyada zor durumda olanlar için gıda güvenliğini sağlamak üzere çalıştığını belirten von der Leyen, AB tarafından daha önce oluşturulan kara bağlantılarıyla gıda ürünlerinin Ukrayna'dan taşınmaya devam edeceğini kaydetti.
Almanya’dan anlaşmayı uzatın çağrısı
Almanya, Rusya'ya Ukrayna ile olan tahıl koridoru anlaşmasını uzatma çağrısı yaptı.
Hükümet Sözcü Yardımcısı Christiane Hoffmann, Berlin'de yaptığı açıklamada, Rusya'nın tahıl koridoru anlaşmasını uzatmasını ve mevcut anlaşmazlığı yoksul insanların sırtından yürütmemesini istediklerini belirtti.
Hoffmann, bu tür anlaşmaların kısa süreyle sınırlı kalmamasının ve Ukrayna'nın uzun vadede tahıl ihraç etmesine izin verilmesinin gerekliliğini vurguladı.
Almanya Gıda ve Tarım Bakanı Cem Özdemir de "Açlığın bir silah olarak kullanılmasına son verilmeli. (Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin'in, korkunç savaş çığırtkanlığı için bu dünyadaki yoksulların en yoksulu rehin alınıyor." ifadesini kullandı.
Çiftçiler Birliği de anlaşmanın durdurulmasının ardından şu an için Almanya ve Avrupa pazarlarında herhangi bir darboğaz görmediklerini açıkladı.
Alman medyasına konuşan Birlik yetkilisi Udo Hemmerling, "Tahıl, yağlı tohumlar ve gübrelerde uzun bir kesinti olursa, küresel tarım ticaretinde yine arz darboğazları ve fiyat artışları olabilir ancak Orta Avrupa'da, yerel hasat mevcut olduğu için herhangi bir darboğaz beklemiyoruz." dedi.
Rusya’nın küçümseyen hareketini şiddetle kınıyorum
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen, Rusya'nın Karadeniz Tahıl Anlaşması'ndan çekilmesi sonrası yaptığı açıklamada, "Rusya'nın küçümseyen hareketini şiddetle kınıyorum" dedi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen, Rusya'nın Tahıl Anlaşması'ndan çekilmesi sonrası sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Rusya'nın, Birleşmiş Milletler (BM) ve Türkiye'nin tüm çabalarına rağmen Karadeniz Tahıl Anlaşması'nı feshetme yönündeki küçümseyen hareketini şiddetle kınıyorum. Avrupa Birliği (AB), dünyadaki savunmasız kişiler için gıda güvenliğini sağlamaya çalışıyor. AB Dayanışma Yolları, tarımsal gıda ürünlerini Ukrayna'dan küresel pazarlara getirmeye devam edecek" dedi.
Rusya’nın gıdayı silah haline getirmeyi sürdürmesi tamamen ahlaksızlıktır
Hollanda Dışişleri Bakanı Wopke Hoekstra ise yaptığı açıklamada, "Rusya'nın Karadeniz Tahıl Girişimi'ni engellemesi hayal kırıklığıdır. Anlaşmanın uzatılması, gıda fiyatlarının yükselmesini ve piyasa istikrarsızlığını önlemek için önemli. Rusya'nın gıdayı silah haline getirmeye devam etmesi tamamen ahlaksızlıktır. Rusya'yı gecikmeden Karadeniz Tahıl Anlaşması'nın uygulanmasına devam etmeye çağırıyoruz. Çözüm bulma çabalarında BM, AB ve Türkiye'yi destekliyoruz" ifadelerini kullandı.
ABD’nin BM temsilcisinden tepki
ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, Rusya'nın Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nı durdurmasını "zalimlik" olarak değerlendirdi.
Thomas-Greenfield, New York'taki BM binasında Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'na ilişkin gazetecilere açıklamada bulundu.
Dünya Gıda Programı'na göre 345 milyondan fazla kişinin gıda güvensizliğiyle mücadele ettiğine dikkati çeken Thomas-Greenfield, Rusya'nın Ukrayna savaşının özellikle Orta Doğu ve Afrika'da milyonlarca ilave kişiyi açlık sınırına ittiğini söyledi.
Thomas-Greenfield, Rusya'nın anlaşmayı askıya alarak dünyadaki "mağdurlara" bir darbe daha vurduğunu belirterek, "Bu zalimliktir." dedi.
BM ve Türkiye'nin öncülüğünde sağlanan tahıl anlaşmasının bir "umut ışığı" teşkil ettiğini ve küresel gıda pazarına istikrar getirdiğini ifade eden Thomas-Greenfield, "Rusya tüm bu ilerlemeyi çöpe attı. Rusya siyasi oyunlar oynarken, insanlar açı çekecek." diye konuştu.
Thomas-Greenfield, tek bir ülkenin "insanlığı rehin" aldığını aktararak, tüm üye ülkelerin Rusya'ya kararını değiştirme ve tekrar anlaşmayı uzatma, genişletme ve uygulama için müzakere masasına dönme çağrısı yapması gerektiğinin altını çizdi.
Derin üzüntüyle karşıladık
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Rusya'nın, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nı sonlandırma kararını "derin üzüntüyle" karşıladığını bildirdi.
Guterres, New York'taki BM binasında Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'na ilişkin basına açıklamada bulundu.
Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması ve Rusya ile BM arasında gıda ve gübre ihracatına ilişkin mutabakatın küresel gıda güvenliği için zorlu bir ortamda "can suyu ve umut ışığı" olduğunu belirten Guterres, "Rusya'nın bugün aldığı karar, muhtaç olan tüm kişilere bir darbe vuracaktır." dedi.
BM'nin, küresel pazara gıda ve gübre ulaştırılması için çabalarını sürdüreceğini söyleyen Guterres, çözüm arayışına devam edeceklerini aktardı.
Türk hükümetinin çabalarına dikkati çekmek istiyorum
Guterres, "Bu bağlamda, Türk hükümetinin çabalarına özellikle dikkati çekmek istiyorum." diye konuşarak, temel hedefin küresel gıda güvenliği ile gıda fiyatlarının istikrarını sağlamak olduğunu kaydetti.
Anlaşmalara katılımın bir "seçenek" olduğunu dile getiren Guterres, "Ancak dünyanın birçok yerinde mücadele veren ve gelişmekte olan ülkelerin bir seçeneği yok. Yüz milyonlarca insan açlıkla karşı karşıya ve tüketiciler artan hayat pahalılığıyla mücadele ediyor. Bedeli bu kişiler ödeyecek." şeklinde konuştu.
Guterres, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e gönderdiği mektupta sunduğu önerileri detaylı bir şekilde anlatarak, BM'nin Rusya'ya sunduğu düzenleyici çerçeve ve özel sektörle yürüttüğü görüşmelerin ticaret koşullarının normalleşmesini ve kolaylaşmasını sağladığını savundu.
Rusya'nın önerilerini göz ardı etmesinin "hayal kırıklığı" yarattığının altını çizen Guterres, "Rusya'nın, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nı sonlandırma kararını derin üzüntüyle karşıladım." ifadelerini kullandı.
Guterres, Rusya'nın Karadeniz'in kuzeybatısında sağlamış olduğu seyrüsefer güvenlik garantilerini geri çekmesini de eleştirdi.
Rusya’nın çekilmesi bizi endişelendiriyor
İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, Rusya'nın Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın süresini uzatmayarak anlaşmadan çekilmesinin endişe verici olduğunu bildirdi.
Tajani, Rusya'nın Tahıl Koridoru Anlaşması'nın durdurulduğuna dair yaptığı açıklamaya ilişkin Twitter hesabından değerlendirmede bulundu.
Tajani, "Afrika'daki gıda kıtlığı hepimizi etkiliyor. Rusya'nın tahıl anlaşmasından çekilmesi bizi endişelendiriyor. Halihazırda alternatif çözümler üzerine çalışıyoruz. Bu konu, 24 Temmuz'da Roma'da Birleşmiş Milletler (BM) ile beraber düzenleyeceğimiz Gıda Güvenliği Zirvesi'nde ele alınacak." ifadelerini kullandı.
ABD’den Rusya’ya geri dönme çağrısı
Beyaz Saray, Rusya'nın, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nı sonlandırma kararının gıda güvenliği kapsamında neden olabileceği olumsuz etkilere dikkati çekerek, karardan geri dönülmesi çağrısı yaptı.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adam Hodge, Twitter'dan konuya ilişkin paylaşımlarda bulundu.
Rusya'nın, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nı sonlandırmasının gıda güvensizliğini daha da kötüleştireceğini ve dünya çapında milyonlarca savunmasız insana zarar vereceğini kaydeden Hodge, "Girişim, Rusya'nın Ukrayna'yı acımasız ve nedensiz işgalinin sonucu olarak yükselen gıda fiyatlarının düşürülmesine yardımcı oldu." ifadelerini kullandı.
Hodge, tahıl girişimi sayesinde sevk edilen 32 milyon metrik ton tahıl ve gıda maddesinin yarısından fazlasının, dünyanın gıda açısından en güvensiz bölgelerinden bazıları dahil, gelişmekte olan ülkelere gittiğine dikkati çekti.
Girişim kapsamındaki her sevkiyatın gıda fiyatlarının düşmesini sağlayarak fakir ülkelere katkı sağladığını vurgulayan Hodge, şöyle devam etti:
"Bu tahılın pazarlara girmesini engellemek, dünyanın dört bir yanındaki insanlara zarar verecektir. Gerçekten de Rusya'nın girişime katılımını askıya almasının bir sonucu olarak küresel buğday fiyatlarında şimdiden bir artış görüyoruz. Rusya'yı kararından derhal dönmeye çağırıyoruz."
İngiltere Rusya’yı kınadı
İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in gıdayı "silah" olarak kullandığını belirterek, Rusya'nın Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın süresini uzatmayarak anlaşmadan çekilmesini şiddetle kınadı.
Cleverly, konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, ülkesinin, Rusya'nın anlaşmadan çekilme kararını şiddetle kınadığını belirterek, "Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yasa dışı savaşı, tahıl ve diğer gıda maddelerinin Karadeniz'den serbest akışını engelleyerek dünya çapında ızdıraba neden oldu." ifadesini kullandı.
Rusya'yı, geçen yıl Birleşmiş Milletler (BM) tarafından geliştirilen girişime yeniden katılması ve engelsiz tahıl ihracatına izin vermeye çağrısında bulunan Cleverly, şu ifadelere yer verdi:
"Girişim, başlangıcından bu yana küresel gıda fiyatlarının düşürülmesinde ve dengelenmesinde önemli rol oynayarak dünya pazarlarına 32 milyon tondan fazla gıda ürünü ulaştırdı. Rusya birkaç aydır anlaşmanın düzgün şekilde işlemesini engelledi. Bunu yaparken, Rusya kendi çıkarlarına hizmet ediyor ve sonuç olarak daha yüksek gıda fiyatları ödeyen en fakir ülkeler dahil dünyadaki herkesin ihtiyaçlarını göz ardı ediyor."
Yaptırımlarımızın hedefi gıda ve gübre sektörleri değil
Cleverly, Ukrayna'dan tahıl ihracatı kısıtlanırken Rusya'nın gıda ihracatının işgal öncesine göre daha yüksek seviyelerde olduğuna işaret ederek, "Yaptırımlarımızın hedefinin gıda ve gübre sektörleri değil, Rusya'nın savaş makinesi olduğu konusunda her zaman net olduk." değerlendirmesinde bulundu.
Rusya'nın iddialarının aksine, BM ve diğer ortakların, Rus gıdalarının dünya pazarlarına erişebilmesini sağlamak için önemli adımlar attığını vurgulayan Cleverly, "Rusya'nın küresel gıda güvenliğiyle ilgili endişeleri ele almasının en iyi yolu, kuvvetlerini Ukrayna'dan çekip savaşı bitirmek olacaktır." ifadesini kullandı.
Cleverly, Twitter'dan yaptığı paylaşımda da Putin'in gıdayı "silah" olarak kullandığını belirterek, ülkesinin, Rusya'nın Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'ndan çekilmesini şiddetle kınadığını bildirdi. Bakan Clevery, Rusya'nın söz konusu kararının, dünyanın en yoksullarına zarar vereceğinin altını çizdi.
Kötü bir haber
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Rusya'nın Karadeniz üzerinden tahıl sevkiyatına ilişkin anlaşmayı yenilememesini, kötü bir haber olarak nitelendirdi.
Olaf Scholz, Avrupa Birliği (AB) ile Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu (CELAC) ülkeleri arasında Brüksel'de düzenlenen zirve öncesi yaptığı açıklamada, "Rusya'nın, Karadeniz üzerinden tahıl sevkiyatına ilişkin anlaşmayı yenilemeyi reddetmesi kötü bir haber. Komşu ülkesini böylesi bir saldırganlıkla işgal eden bir ülke için bu aynı zamanda dünyanın geri kalanına da kötü bir mesajdır." dedi.
Rusya-Ukrayna Savaşı'nın tüm dünyada yansımaları olacağına işaret eden Scholz, "Güney Amerika da dahil olmak üzere pek çok devlet, yüksek fiyatlar, gıda güvenliği sorunları ve diğer zorluklar nedeniyle Rusya'nın savaşının etkilerini yaşıyor. Ancak herkes bunun arkasında ne olduğunu, yani prensipte Rusya'nın dünyada iyi bir şekilde bir arada yaşama konusunda kendini sorumlu hissetmemesiyle ilgili olan bir tutum olduğunu anlayacaktır." diye konuştu.
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva'nın Avrupa'ya olan eleştirilerinin hatırlatılması üzerine Scholz, "Avrupa'nın dünyadaki diğer ülkelerle ilişkilerinde saygının önemli olduğuna ve Avrupa'nın sömürge geçmişiyle ilgili olarak da yapacak bir şeyimiz olduğuna kesinlikle inanıyorum. Bu nedenle, konuşmaları ve tartışmaları her zaman en büyük hassasiyetle ilerletmeniz gerekir. Bu anlaşmaları tamamlamamızdan yanayım." ifadelerini kullandı.
Scholz, AB-CELAC toplantısının önemine de dikkati çekerek, Latin Amerika ve Karayipler ülkelerinin ekonomik ilişkileri geliştirmek istediklerini sözlerine ekledi.