Dinen kurban olarak kesilmesi kabul edilmiş hayvan türleri hangileridir? Büyükbaş ve küçükbaş kurbanlık hayvanlar

Müslümanlar için farz olan ve Allah rızasına ermek için kurban edilen hayvanlar için Kurban bayramı olarak geçmektedir. Her yıl gerçekleşen kurban bayramı bu yıl 9 Temmuz 2022'de başlayacaktır.

Kurban Edilecek Hayvanlar Nelerdir

Dinen kurban kesilmesi zorunlu olan hayvanlar şunlar:

Koyun, keçi, sığır, manda ve devedir. Tavuk, kaz, ördek, deve kuşu, ceylan gibi hayvanların kurban olarak kesilmesi uygun değildir. Kurban edilebilecek hayvanlar arasında dişi ve erkek ayrımı yapılmamaktadır. Ancak koyunun erkeği ve diğerlerinin dişisinin kesilmesi daha uygun olarak kabul edilir.

Ortak olarak kurban kesmekte mümkündür. Ancak koyun ve keçi kesilecekse bir kişi, deve, sığır ve manda kesimi için en fazla 7 kişi ortak kurban kesebilir. Bu kural 3 mezhebi içindir. Mâlikî mezhebinde parasına ve etine iştirakle ortak kurban kesimi câiz görülmez.

Koyun ve keçiler bir yaşını doldurmadan kurban edilemezler. Hanefi mezhebinde koyunun gösteriş olarak bir yaşına ulaşmasına eşit olarak 6 aylıkken de kurban edilebilecekleri kabul edilmektedir.

Sığır ve manda iki yaşını deve ise beş yaşını tamamladıktan sonra kurban edilebilir.

Kurban edilecek hayvanın kurban edilmesi için kusursuz olması gerekmektedir. Hayvanın sağlıklı, düzgün ve besili olması gerekir. Kurban edilecek hayvanlarda hasta, zayıf ve düşkün, bazı âzaları eksik meselâ bir veya iki gözü kör, kulakları ve boynuzları kökünden kesilmiş, dili kesik, dişlerinin tamamı veya çoğu dökülmüş, kuyruğu ve memesi kesik olmaması gerekir. Eğer bu sıkıntıları varsa bu hayvandan kurban olmaz.

Hastalık konusunda doğuştan gelen boynuzsuz, şaşı, topal ve deli, biraz hasta, bir kulağı delinmiş veya yırtılmış bir durum söz konusu ise bu kurban olarak geçerlidir. Koyunun kuyruğunun kesik olması kurban bir kusur oluşturmaz.

Kurbanın geçerli olabilmesi için belirli bir vakti vardır. Bu süre kurban bayramının ilk günününden itibaren 3. günün akşamına kadar geçerlidir. Bazı mezheplerde bu süre 4. günün akşamına kadar geçerlidir. Kurbanın bayramın 1. günü kesilmesi daha faziletli görülmüş, kesimin gündüz saatlerinde yapılması tavsiye edilmiştir. Kurban kesimi için gece yeterli aydınlatmalar ve yaşanabilecek aksaklıklar mevcut değilse gece de kesim yapılabilir.

Kesilecek kurban için niyet edilmesi şarttır. Kesilecek hayvanın kanı ve eti değil kesen müslümanın dileği ve niyetinin Allah katına ulaştığı bildirilmektedir.(el-Hac 22/37).

Kurbanı diğer adaklardan ayıran özellikte budur. Hanefî mezhebinde ortaklaşa kesilen kurbana bütün ortakların ibadet niyeti ile katılmaları gerekmektedir. Oluşan ortaklıklardan en az birisinin bile et menfaati içerisinde olması bu kurbanın tamamını geçersiz kılacağı da bildirilmiştir.

Kurbanlık Hayvan Nasıl Olmalıdır?

Kurban için alınan hayvanın öncelikle sağlıklı ve tam besili olması gerekmektedir. Hem yapılan ibadet hem de insan sağlığı için bu durum çok elzemdir. Bundan dolayı yukarıda bahsettiğimiz kötürüm derecesinde hasta, zayıf ve düşkün, bir veya iki gözü kör, boynuzlarının biri veya ikisi kökünden kırık, dili, kuyruğu, kulakları ve memelerinin yarısı kesik, dişlerinin tamamı veya çoğu dökük hayvanlar dini olarak kurban edilemeyeceği gibi insan sağlığı açısından da uygun değildir. Sadece kurban edilebilecek hayvanın doğuştan ufak sıkıntıları mevcutsa o hayvan kurban edilebilir.

Şafii mezhebi için yukarıda bahsettiğimi durumların olması kurban olmasına engeldir. Bu mezhepte ilave olarak uyuz hayvan ile yem yiyemeyecek derecede dişleri dökük hayvan da kurban edilemez. (Nevevî, el-Mecmû‘, VIII, 399-404)

Kurban Kesiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

1)Dini olarak kesime uygun hareket etmek için yemek ve nefes borularıyla, iki atardamarından en az birinin kesilmesi gerekir.Yapılan kesim sırasında, hayvanın omuriliğinin kesilmesi mekruhtur.

2) Hayvanın canı çıkmadan başının gövdesinden ayrılmamasına özen gösterilmelidir.

3) Kesilecek hayvana acı çektirilmemeli ve eziyet edilmemelidir. Kesilecek hayvanların tecrübeli kişiler tarafından kesimi gerçekleştirilmelidir.

4) Çevre koşullarının temiz olduğundan emin olunmalıdır.

5) Kesilen hayvanların kesim sırasında birbiri ile olan görsel bağı olmaması gerekmektedir.

Teşrik Tekbirleri Ne Zaman Yerine Getirilir

Hz. Peygamberin (s.a.s.), kurban bayramının arefe günü sabah namazından başlayarak bayramın dördüncü günü ikindi namazına kadar, ikindi namazı da dâhil olmak üzere farzlardan sonra teşrik tekbirleri getirdiğine dair rivayetler vardır (Beyhakî, es-Sünenü’l-kübrâ, III, 315; Dârekutnî, es-Sünen, III, 439, 440).

Buna göre Hanefîlerde tercih edilen görüşe göre arefe günü sabah namazından bayramın dördüncü günü ikindi namazına kadar 23 vakit, her farzın ardından teşrik tekbiri getirmek, kadın erkek her Müslümana vaciptir. Teşrik günlerinde kazaya kalan namaz aynı günlerde kaza edilirken teşrik tekbirleri de getirilir. Teşrik günleri çıktıktan sonra kaza edilmeleri hâlinde ise tekbir getirilmez. Namaz kaza edilmedikçe tekbirler kaza edilmez (Serahsî, el-Mebsût, II, 43-44; İbnü’l-Hümâm, Feth, II, 82). Şâfiî mezhebine göre ise teşrik tekbirleri sünnettir (Mâverdî, el-Hâvî, II, 500-501).

2022 Kurban Bayramı Ne Zaman?

Kurban Bayramı arefe günü 8 Temmuz Cuma günü olacak. Bayramın birinci günü ise 9 Temmuz tarihine denk geliyor.

Kurban Bayramı 1. Gün: 9 Temmuz Cumartesi

Kurban Bayramı 2. Gün: 10 Temmuz Pazar

Kurban Bayramı 3. Gün: 11 Temmuz Pazartesi

Kurban Bayramı 4. Gün: 12 Temmuz Salı