Haber365 Özel / Emre İliksiz
Sosyal medya platformları günümüzde çok yoğun olarak kullanılıyor. Hatta Facebook, Twitter ve Instagram gibi popüler platformlar bile yerini TikTok gibi yeni nesille daha iyi kaynaşan uygulamalara bırakıyor. Çin merkezli ByteDance'in sahibi olduğu TikTok uygulaması, sadece Çin ile sınırlı kalmayıp kısa sürede Avrupa, Amerika ve Türkiye’de bile çok geniş kesimlere ulaşmış ve yoğun olarak kullanılan bir platform olarak karşımıza çıktı.
SOSYAL MEDYA PLATFORMLARININ AMACI KİŞİSEL VERİLER
Bakıldığı zaman dünyanın en çok kullanılan ve en çok kazanan sosyal medya platformları arasında Facebook, Twitter, Instagram, LinkedIn, SnapChat, Pinterest ve Reddit gibi uygulamalar var. Bunların hepsi de ABD’li şirketler ve kişiler tarafından üretilen platformlar.
Kişisel verileri güvende tuttuklarını iddia eden sosyal medya platformlarının bu verileri maddi kaygılarla kullandığı artık açık bir gerçek. Facebook’un ve Mark Zuckerberg’in kullanıcı bilgilerinin gizliliğini ihlal etmesiyle ortaya çıkan Cambridge Analytica davası bu durumun en açık örneği. Kullanıcı verilerime dayanarak devamlı karşımıza çıkan ürün reklamları da daha masum ama daha açık bir örneği.
TRUMP İLK HUAWEİ’Yİ GÖZÜNE KESTİRDİ
ABD Başkanı Trump’ın bu yılın başlarında Çinli teknoloji şirketi ve akıllı telefon üreticisi Huawei’ye açtığı savaş da kişisel verilerle alakalı bir konu. Ulusal güvenlik kaygısı ile önce Huawei marka cihazları kamu binalarında yasaklayan Trump, aylarca süren davalar süresince ve sonrasında birçok ülkeyle görüştü. Huawei’yi yasaklamayan ülkeleri ambargoyla tehdit etti. Dahası şirketi zarara sürükleyebilmek için akıllı telefon parçaları üreten şirketlerin Huawei’ye satış yapmaması için kararnameler imzaladı.
Sonuç olarak daha birkaç ay önce Apple’a kafa tutan Huawei’nin satışları yavaş yavaş düşmeye başladı hatta yakında telefon pazarından çekilebileceği bile ihtimaller arasında gösteriliyor.
TİKTOK VE WECHAT NEDEN YASAKLANIYOR?
ABD ve Çin arasındaki ekonomik savaşta Trump’ın bir sonraki hedefi ise sosyal medya platformları arasında ABD’nin tekelliğini tehdit eden TikTok uygulamasıydı. Çin merkezli Bytedance şirketinin sahibi olduğu TikTok ve yine bir Çin merkezli uygulama WeChat, Trump tarafından ABD’de tamamen yasaklanmak üzere.
Çıkardığı kararname ile birlikte eğer 45 gün içinde uygulamaların ABD operasyonları, ABD’li bir şirketi satılmazsa TikTok ve WeChat ülkede tamamen yasaklanacak. 45 günün sona ermesine ise çok az bir vakit kaldı. Microsoft ve Oracle ile devam eden görüşmeler olumsuz sonuçlandı.
TRUMP’IN ULUSAL GÜVENLİK KAYGISI
Çin uygulamalarına karşı bir ulusal güvenlik kaygısı olan Trump ve ABD, aslında Çin şirketlerinin ABD vatandaşlarının bilgilerine ulaşmasını dahi istemiyor. TikTok, ABD’de 100 milyon kullanıcıya sahip bir uygulama. WeChat ise mesajlaşma dışında sosyal medya ve ödeme yöntemleri için de kullanılıyor.
Dolayısıyla tıpkı diğer sosyal medya uygulamaları gibi TikTok ve WeChat de kullanıcıların geniş çaplı verisini topladığı için Amerikalıların temel korkusu, Çin hükümetinin bu verileri bir koz olarak veya casusluk hatta şantaj olarak kullanabileceği. ABD’deki resmi kurum çalışanları ise ilgili verilerin politik olarak manipüle edilebileceği ve vatandaşlara yanlış bilgi yayabilmesinden endişe ediyor.
DİJİTAL SAVAŞIN HAMLELERİ
Huawei, TikTok, WeChat… Çin ve ABD arasındaki daha büyük bir savaşın küçük hamleleri adeta. Ülkeler arasındaki kişisel veri kaygısı, küresel olarak büyük bir teknoloji savaşı verilmesine yol açıyor. Dolayısıyla her ülke belli başlı sektörlerde kendi şirketlerinin uygulamaların kullanılmasını tercih ediyor doğal olarak. Ancak bir şirketin belli bir ülke merkezli olması, şirketin de o ülkeye ait olduğu anlamına gelmiyor. Günümüz dünya düzeninde şirketler, pek çok belli başlı ülkeden güçlü.
Örneğin, ABD’deki polis kuvvetleri hatta FBI bile soruşturmalarda Apple cihazlarına girebilmek için kendi hack yöntemlerini kullanmak zorunda. Apple isegüvenlik sistemlerini geliştirmeye devam ederek bir anlamda kendi ülkesi ile bir kavga halinde. Ancak ABD ve Apple gibi şirketler arasındaki ekonomik ortak yararlar aynı tarafta olmalarını sağlıyor.
YENİ NESİL SOĞUK SAVAŞ
ABD ve Çin arasındaki kişisel veriye dayalı teknoloji savaşları diğer dünya devletlerini de taraf seçmeye itiyor ve karşımıza ABD-Rusya arasındaki Soğuk Savaş’a benzer bir görüntü çıkıyor. Tek fark bu kez savaş dijital ortamda gerçekleştiği için haber kanallarında sunulmaması.
Yapay zeka sistemlerindeki gelişmeler, ülkelerde hızlı 5-G mobil bağlantılarının altyapılarının kurulması için Huawei gibi şirketlerin birbirleriyle yarışması gibi pek çok teknoloji bu dijital savaşta dengeleri devamlı değiştiren unsurlar olarak göze çarpıyor.