Çökelek süt ya da yoğurdun yağının alınıp kaynatılması ile elde edilen, besin yönünden oldukça zengin olan hafif bir peynir türüdür. Çökelek, Anadolu’da kesik, ekşimik, torak, hamçökelek ve keş isimleriyle de bilinmektedir. Peki, Çökelek neye iyi gelir? Çökelek nasıl saklanır?
Tuzsuz ve hafif peynir sevenler için iyi bir alternatif olan çökelek, günümüzde pek çok farklı yöntem ile yapılmaktadır. Geleneksel yöntem ile çökelek yapmak için yayık kullanılmaktadır. Yoğurdun yağı, yayık yardımı ile alınıp ardından da kalan ayran pişirilir ve suyundan ayrılır sonrasında kalan malzeme bir bez veya bezden yapılan bir torbaya doldurulur ve üzerine ağırlık yerleştirilir bunun yapılma neden ise kalan suyun da çıkarılmasıdır.
Modern yöntemdeyse bir tencereye süt doldurulur. Süt kısık ateşte kaynatılıp içine bir miktar limon suyu ilave edilir. Eklenen limon asidi, sütün topak hale gelip kesilmesini sağlar. Üste çıkan malzeme tülbent veya süzgece alınır ve kalan suyu süzülür.
ÇÖKELEK NEYE İYİ GELİR?
- Çökelek içerdiği A ve C vitamini, kalsiyum ve fosfor ile gelişim çağındaki çocuklar için oldukça faydalı bir besindir.
- Çökelek yaşlılarda ise kemik erimesi riskini azaltır.
- Çökelek yağ oranının düşük olması sebebi ile kilo kontrolüne katkı sağlar.
- Yüksek protein içeren çökelek vücudun kas kütlesinin arttırılmasını sağlar.
- Çökelek bağışıklık sistemini destekleyip bedenin hastalıklara karşı savaşmasını kolaylaştırır.
ÇÖKELEK NASIL SAKLANIR?
Çökelek ülkemizin birçok yöresinde farklı şekillerde hazırlanarak saklanmaktadır.
- Antalya bölgesinde uzun süre dayanabilmesi için zeytinyağı içerisinde saklanmaktadır.
- Tarsus’ta ise terbiyelenip küplere basılarak muhafaza edilir.
- Hatay yöresinde tuz, kırmızıbiber, kekik gibi baharatlar ile karıştırıldıktan sonra kurutulmaktadır.
- Doğu Anadolu’da Malatya ve Erzincan civarında ise deri içinde saklanır. Çökelek, özel otlar ile birlikte keçi tulumunun içerisine basılır ve toprağa gömülüp saklanır. Bu tür çökelekler aylarca bozulmadan tazeliğini korur.
ÇÖKELEK İLE NE YAPILIR?
Çökelek klasik Türk mutfağında geniş bir kullanım alanına sahiptir. Çökelek, kahvaltı sofralarından akşam yemeklerine kadar pek çok yerde tüketilmektedir.