ABD Başkanı Joe Biden, geçtiğimiz günlerde yurt dışı ziyaretlerinde bulunacağı Beyaz Saray'dan duyurulmuştu. İlk yurt dışı ziyaret programı kapsamında ülkesinden ayrıldı. İlk durak İngiltere...
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile ABD Başkanı Joe Biden, >dış politika konuları ile beraber de yanı sıra Avrupa Birliği ile İngiltere arasında soruna yol açmış olan Brexit Anlaşması'nın parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü'nün uygulanmasına dair sorun ele alındı.
İkili arasında yapılan görüşme de G7 Zirvesi'nde yapıldığı tatil beldesi Cornwall'da düzenlendi.
Başbakanlık kanadından yapılan açıklama da yapılan ikili görüşmede ilişkilerin yanı sıra Çin, Afganistan, İran ve Rusya dahil olmak üzere de bir dizi dış politika konusu ele alındı.
İki Lider, 1941'de İngiltere Başbakanı Winston Churchill ve Amerika Başkanı Franklin D. Roosevelt'in savaş sonrası dünya için hedeflerini ifade ettikleri Atlantik Bildirisi'nin güncellenmesi üzerinde de anlaşmaya vardı.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile ABD Başkanı Joe Biden, iki ülke arasındaki iş birliğini, İngiltere-ABD Serbest Ticaret Anlaşması'na doğru ilerletme konusunda mutabık kaldı.
KUZEY İRLANDA GÖRÜŞÜLDÜ
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve ABD Başkanı Joe Biden Belfast (Hayırlı Cuma) Anlaşması'na ve barış sürecinin kazanımlarını korumaya yönelik olan bağlılıklarını tekrarladı.
Biden ve Johnson, hem İngiltere hem de AB'nin beraber çalışma ve Büyük Britanya, Kuzey İrlanda, ve İrlanda Cumhuriyeti arasında da serbest ticarete izin vermek için pragmatik çözümler bulma sorumlulukları olduğu konusunda mutabık kaldı.
ATLANTİK BİLDİRİSİ GÜNCELLENDİ
Başbakanlık tarafından yapılan bir başka açıklamada da demokrasi ve serbest ticareti teşvike sevk eden, Birleşmiş Milletler ile NATO'nun kurulmasına yol açan orijinal Atlantik Bildirisi'ne siber saldırılar ile mücadele etmek, iklim değişikliği konusunda acilen harekete geçmek ve biyolojik çeşitliliği korumanın da eklendiği belirtildi.
Gerçekleşen görüşme sonrası basın mensuplarına açıklamalarda bulunan İngiltere Başbakanı Johnson, çok çeşitli konuları ele aldıklarını ifade ederek, ''Biden yönetimini ve Joe Biden'ı dinlemek harikaydı. Çünkü güvenlikten NATO ve iklim değişikliğine kadar bizimle birlikte yapmak istedikleri çok şey var.''
JOE BİDEN BASKI YAPMADI
İngiltere Başbakanı Johnson, Biden'ın Kuzey İrlanda Protokolü'nün uygulanması konusunda herhangi bir baskı yapıp yapmadığına dair ise sorulan bir soru üzeri şu cevabı verdi, ''Hayır, yapmadı. Ama şunu söyleyebilirim; ABD, İngiltere ve AB'nin kesinlikle yapmak istediği tek bir şey var, o da Hayırlı Cuma Anlaşması'nı desteklemek ve barış sürecinin dengesini devam ettirdiğimizden emin olmak. Bu mutlak bir ortak payda. Bunu yapabileceğimiz konusunda iyimserim.'' dedi.
Çözüm bulma ve Hayırlı Cuma Anlaşması'nı destekleme konusunda tam bir uyum içerisinde olduklarını belirten Başbakan Johnson, ''Şimdi yapmamız gereken şey, yeni düzenlemelerde dengeyi doğru ayarlamak.'' diye konuştu ve devam etti.
BİDEN UYARMIŞTI
Times gazetesi, İrlanda kökenli olan Joe Biden'ın İngiltere'nin tutumundan rahatsız olduğu ve görüşme öncesi de ''olağanüstü bir adım'' atarak Amerika'nın Londra'daki en kıdemli diplomatı Yael Lempert'ten İngiltere'nin Brexit Bakanı David Frost'a resmi bir protesto vermesini istediğini haberine taşımıştı.
Yayınlanan haberde, 3 Haziran tarihinde gerçekleşen görüşmede, Amerika maslahatgüzarı Lempert'in, İngiltere'nin AB'yle arasında soruna sebep olan Kuzey İrlanda Protokolü'nün uygulanmasına dair durumu ise alevlendirdiğini belirtmişti.
ANLAŞMAZLIĞA NEDEN OLAN PROTOKOL
Brexit ile mutabıkta kalınan anlaşmasının bir parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşik Krallık'ın parçası olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ticareti hazırlıyor.
Protokole göre Brexit'e rağmen Kuzey İrlanda, AB'nin gümrük birliği kurallarına tabi olmayı sürdürüyor. Birleşik Krallık'ın geri kalanı ile ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tabi tutulmaktadır.
Katolik ayrılıkçılarla İngiltere'ye birlik yanlısı Protestanlar arasındaki savaşı sona erdiren Hayırlı Cuma Anlaşması gereği, kontrollerin yapılabildiği fiziki bir kara sınırı oluşturulamıyor. Bu sebeple kontrollerin fakat denizde yapılması kararlaştırılsa dahi uygulanmasında sorunlar yaşanmaktadır.
Protokolün ticarete zarar verdiğini ve Kuzey İrlanda'nın Birleşik Krallık'taki konumunu tehdit ettiği görüşünü savunan Protestanların protokole karşı mart ve nisan ayların da ise gösterilerde otobüs ve araçlar ateşe verildiği anımsatıldı. Protestoların ayrıca Katoliklerle çatışmaları tekrar başlatmasından endişe edilmişti.
İRLANDA SORUNU
İngiliz'in ilk sömürgesi İrlanda adasından İngiltere'nin elinde kalan kısmı teşkil eden Kuzey İrlanda, 1960'lı senelerinden 1998'e kadar Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere'yle birlik yanlısı Protestanlar arasındaki çatışmalara ve terör olaylarına sahne olduğu anımsatıldı. 40 seneye yayılmış olan ve ''Sorunlar'' diye nitelendirildiği senelerde terör olaylarında 3 bin 500 kişi hayatını kaybetmişti.
Ada fakat 1998'de imzalanmış olan Hayırlı Cuma Anlaşması ile sonuca kavuşurken, Kuzey İrlanda'da çatışan tarafların ortaklığına dayalı bir bölgesel yönetim kurulması üzerinde mutabık kalınmıştı.
Belfast Anlaşması olarak da bilinen metinler, Kuzey İrlanda'da bugün yürürlükte olacak ve bölgesel yönetimin temelini oluşturacağı belirtildi.
Barış anlaşmasının üzerinden geçen 20 yıla aşkın zamana karşın ise bölge vatandaşı arasında güven tam olarak tesis edilebilmiş değil.