Ayasofya'nın Mozaiklerine Ne Olacak?
Danıştay'ın Ayasofya'nın ibadete açılması yönünde aldığı kararın ardından 'Ayasofya'nın mozaiklerine ne olacak?' sorusu gündeme geldi. Daha önce Papa ve Obama gibi isimlere Ayasofya ziyaretinde rehberlik yapan sanat tarihçisi Sedat Bornovalı, bu soruyu Haber365 için yanıtladı.
Danıştay beklenen kararı verdi ve Ayasofya, 86 yıl aranın ardından yeniden müslümanlar için ibadete açıldı.
Bin yıla yakın bir süre Hristiyanların mabedi olarak kullanılan Ayasofya, 1453'te Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethi ile 500 yıldan fazla cami olarak müslümanlara hizmet verdi. Tüm medeniyetler tarafından kültürel bir miras olarak kabul edilen Ayasofya, Hristiyanlık inancına ait bazı motiflere ev sahipliği yapıyor.
Peki ilk namazın 15 Temmuz'da kılınacağı Ayasofya'daki Hristiyan motifler ve mozaikler Müslümanların ibadet etmesine engel mi? Söz konusu mozaikler örtülecek ya da tamamen kapatılacak mı? Bu soruların yanıtını İstanbul Rehber Odası (İRO) Başkanı Sedat Bornavalı yanıtladı.
Sanat tarihi alanında çalışmalarıyla bilinen ve Türkiye'de turizm rehberliğinin öncü isimlerinden Bornovalı, söz konusu mozaiklerin Fatih döneminde bile gizlenmediğini kaydetti.
"FATİH BİLE GİZLEMEDİ"
Daha önce eski ABD Başkanı Barack Obama ve Katoliklerin ruhani lideri Papa'nın Ayasofya ziyaretlerinde rehberlik yapan Bornovalı, 'Mozaiklerin gizlenmesi için hiçbir neden yok. Fatih Sultan Mehmet'in bile gizleme ya da kaldırma gereği duymadığı mozaiklerin günümüzde kaldırılacağını zannetmiyorum.' şeklinde konuştu.
Ayasofya'nın cami olarak açılması sürecinin Fatih'in iradesine göre yönetildiğini söyleyen Sedat Bornovalı, bu iradeye aykırı bir politika izleyeceklerini düşünmediğini ifade etti.
'MOZAİKLER BOY ÜSTÜNDE OLDUĞU İÇİN İBADETE ENGEL DEĞİL'
Müslümanların görsel, fotoğraf ya da herhangi bir figürün önünde secde etmemesi ise ayrı bir tartışma konusu olmuştu.
Söz konusu duruma değinen Bornovalı, 'Ayasofya'daki motifler boy üstünde. Yani mozaiklerin namaz kılmaya engel olması mümkün değil.' dedi.
Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'un fethinin ardından Ayasofya'da gerekli tedbirleri aldığını vurgulayan Bornovalı, omuz ve boy hizasında bulunan haç işaretlerinin Fatih Sultan Mehmet tarafından kazındığını dile getirdi.
1710'lu yıllara kadar Ayasofya kayıtlarının ellerinde bulunduğunu ifade eden Bornovalı, bu tarihe kadar mozaiklerin tamamen korunduğunu ancak, birinci Mahmut döneminde bazı resimlerin hasar gördüğünü kaydetti.
AYASOFYA'NIN YENİDEN CAMİ OLMASI HRİSTİYANLARI NASIL ETKİLER?
Ayasofya'nın yeniden cami olarak kullanılmasının uluslararası sonuçları en çok tartışma konusu olan meselelerden biri.
Bornovalı'ya göre, Ayasofya'nın yeniden cami olması ilk başlarda Hristiyan dünyasını rahatsız edecek ancak zaman geçtikçe taraflar arasındaki gerginlik azalıp her şey normale dönecek.
'Bu karar bazı çevreler tarafından Ayasofya yıkılacak gibi karşılanacaktır' diyen, ünlü sanat tarihçisi, 'Bu tür bilgiler hiçbir zaman sağlıklı akmıyor. Muhtemelen bazı çevreler bu kararı düşmanlık olarak algılayacaktır.' diye konuştu.
Bornovalı, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
'İlk başlarda gerilim olacaktır ancak bu zaman geçtikçe düzelecektir. Dünya kültürel mirası Ayasofya'nın zarar görmediğini gören insanlar bu durumu yadırgamayacaktır. Kardeşiliğin, birlikteliğin ve kardeşliğin sürdüğü anlaşılınca tüm kaygılar ortadan kalkacaktır'