Attila İlhan Kimdir?

Ünlü şair Attila İlhan, savcı Bedrettin Bey ile Memnune Hanım'ın ilk çocuğu olarak 15 Haziran 1925'te İzmir'in Menemen ilçesinde dünyaya geldi. Divan şairi babası Bedrettin Bey, avukatlıktan emekli olduktan sonra İzmir’e taşınarak burada yaşadılar. Henüz öğrencilik yıllarında edebiyatla ilgilenmeye başlayan Attila İlhan, ilk şiirini 3. sınıfta yazdı. Ortaokul yıllarında ise roman yazmaya başladı.

Attila İlhan 1941 yılında 16 yaşında iken İzmir Atatürk Lisesi'nde mektuplaştığı bir kız arkadaşına gönderdiği Nazım Hikmet şiirinden dolayı tutuklandı. 16 yaşında komünizm propagandasından dolayı tutuklanan İlhan, aynı zamanda okuldan uzaklaştırıldı. Hiçbir yerde okula gidemeyeceğine dair belge verilmiş olsa da babasının verdiği hukuk mücadelesinde dolayı İstanbul Işık Lisesinde eğitimini tamamladı.

İlk ödülünü Cebbaroğlu Mehemmed adlı şiiriyle ikincilik ödülünü alan Attila İlhan, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. Hukuk Fakültesinde okurken aynı zamanda şiirlerine de devam etti. Bu sırada Gün ve Yığın gibi dergilerde şiirleri yayınlandı. Bu süreçte 1948 yılında ilk şiir kitabı ‘Duvar’ ile edebiyat dünyasına giriş yaptı.

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ndeki eğitimini yarıda bırakarak Paris’e gitti ve 6 yıl boyunca İstanbul, Paris ve İzmir arasında mekik dokudu. Paris’te kaldığı yıllar boyunca sosyal ve siyasal gözlemler yaparak ileride yazacağı romanlarının alt yapısını oluşturmaya başladı.

Türkiye’ye gelip gitti dönemde Vatan gazetesinde sinema eleştirmenliği yapan Attila İlhan, Sokaktaki Adam adlı ilk romanını yayınladı. Yazarların ilk romanında kendini anlattığını ifade eden İlhan, Paris’ten döndükten sonra Yeşilçam senaryoları yazmaya başladı. Hayatı boyunca 15’e yakın senaryo yazdı ve ‘Toplumcu sinema nasıl olmalı’ sorusunun cevabını aradı. Bu filmeler arasında “Kartallar Yüksek Uçar”, “Yarın Artık Bugündür” ve “Sekiz Sütuna Manşet” en fazla izlenen yapımlar arsındadır.

Türk edebiyatında ‘kaptan’ lakabı ile anılan İlhan, Milliyet, Güneş, Yeni Ortam, Cumhuriyet, Söz, Meydan Gazetesi’nde uzun yıllar köşe yazarlığı yaptı. Bir dönem sosyalizmin geldiği aşamaları ve televizyonculuğu inceleyen usta edebiyatçı, 200’e yakın gazel kaleme aldı. Nazım Hikmet’in üslubundan etkilenen İlhan, gazeteciliğe başladı dönemde Garip Akımı ve İkinci Yeni şiirine karşı çıkarak Mavi ya da Maviciler adıyla tanımlanan toplumcu gerçekçi şiir akımını başlattı.

Attila İlhan yazarlık serüvenini anlatırken “Şiir gelir ve kendini yazdırır” diyor. 20. yüzyılda bir sanatçının, büyük bir fikir ve estetik sentezi yaptığını savunan İlhan, gazetecilikte muhabirlikten genel yayın müdürlüğüne kadar farklı kademelerde görev yaptı. Attila İlhan yazdığı romanlarda genellikle tarihsel konulara ağırlık verdi ve Öz Türkçe akımına karşı hareket etti. ‘Ben Sana Mecburum’ şiiri ile genç edebiyatçılara ilham kaynağı olan Attila İlhan 10 Ekim 2005 yılında 80 yaşında vefat etti.

80 yaşında hayata gözlerini yuman İzmirli şair, ömrüne elliden fazla eser sığdırdı. Romanları: -Sokaktaki Adam -Zenciler Birbirine Benzemez -Abbas Yolcu -Aynanın İçindekiler Serisi Şiirleri: -Duvar, Sisler Bulvarı -Yağmur Kaçağı -Ben Sana Mecburum -Bela Çiçeği -Yasak Sevişmek -Tutuklunun Günlüğü -Böyle Bir Sevmek -Elde Var Hüzün -Korkunun Krallığı -Ayrılık Sevdaya Dahil