Bütün dünya salgın nedeniyle üretilecek başarılı bir aşıyı beklerken, Türk çift tarafından bulunan aşı dünyanın gündeminde. Prof. Dr. Uğur Şahin ve Dr. Özlem Türeci tarafından geliştirilen aşı, 2021 yılının ilk 3 ayı içinde Türkiye’ye getirilebilir.
Aşının geliştiricilerinden olan Prof. Dr. Uğur Şahin, ‘2021’in ilk 3 ayı içinde Türkiye’ye aşı getirme imkânı olur. Sağlık Bakanlığı kaç doza ihtiyaç olduğunu ve zamanını bildirirse Türkiye için de yeterince aşı ayırmayı istiyoruz’ açıklamasında bulundu.
Sağlık Bakanlığı yetkilileri tarafından açıklanan bilgilere göre, Türkiye 3. faz çalışmalarında olduğu için öncelikli ülkeler arasında yer alıyor.
Aşının yüzde 90’ın üstünde etkisi olduğu açıklanmasının üzerine dünya genelinde dağıtımın nasıl gerçekleşeceği kavgası başladı. New York Times’a verdikleri röportajda, Prof. Dr. Uğur Şahin ve eşi Dr. Özlem Türeci, aşının yüzde 90 etkili olduğunun açıklanması üzerine, bu başarıyı Türk çayı demleyerek kutladıklarını aktardı. Haberin detaylarında ise çiftinj arabasının olmadığı, işe yakın bir evde yaşadıkları için bisiklet ile gidip geldikleri duyuruldu.
2021 YILINDA GELECEK
Ayrıca Prof. Dr. Uğur Şahin aşının 2021’in ocak, şubat, mart aylarında Türkiye’ye getirilme imkânı olacağını duyurdu. 2021 yılı sona ermeden 1.5 milyar doz aşı üretmeyi planladıklarını aktaran Şahin, ‘Sağlık Bakanlığı ile protokol sağlarsak 2021’in ilk üç ayında Türkiye’ye de aşı dozlarını getirmeye imkân olur. Türkiye için de yeterince aşı ayırmayı istiyoruz’ ifadelerini kullandı.
Getirilmesi planlanan aşı için Sağlık Bakanlığı, işbirliği ayrıntılarını netleştirmeye hazırlanıyor. Türkiye’ye ne kadar doz aşı geleceği konusunda netlik olmadığını aktaran yetkililer, ‘3. faz çalışmalarında Türkiye de yer aldığı için öncelikli ülkelerden biriyiz. Ancak ilk aşamada ne kadarlık bir aşının geleceği, görüşmeler sonucunda belirlenecek. Sürecin çok hızlı bir şekilde ilerlemesini bekliyoruz’ cümlelerine yer verdi.
DAĞITIMI
Onay geldiğinde aşının dağıtımı başlayacak fakat ısıya karşı hassas olduğu bilinen aşının dünyanın her yerine nasıl taşınacağı merak ediliyor. ABD’li ilaç şirketi Pfizer, Reuters’a gerçekleştirdiği açıklamada aşının taşınması, saklanması ve sürekli ısı takibi için detaylı lojistik plan ve araçlar geliştirildiği açıklandı. Bu doğrultuda Kovid-19 aşısı, Pfizer kendi geliştirdiği eksi 70 santigrat derecede olan nakliye konteynerlerinde dağıtıma çıkacak. Ancak uzmanlar, Batı’da bulunan en prestijli hastanelerin bile soğuk depolama alanlarının yetersiz olduğunu aktarıyor. Ayrıca tropikal iklimi olan ve uzak adalarda yaşayan topluluklar ile ultra soğuk dondurucuların yetersizliği nedeniyle birçok Asya ülkesi de aşının saklanması konusunda endişeli.
Pfizer’ın baş isimlerinden olan bilim insanı Mikael Dolsten, aşının toz halinin de üzerinde çalıştıklarını, fakat bunun gelecek yıldan önce hazır olamayacağını belirtti.
KAVGA BAŞLADI
Aşının başarısının açıklanmasının ardından dağıtım kavgaları başladı. Önceden BioNTech ve Pfizer firmalarıyla 100 milyon dozluk anlaşma imzalayan ABD’ye tanınacak öncelik tartışmalara neden oldu.
Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn, aşının Alman şirketi tarafından geliştirmiş olmasına karşın başka ülkelere öncelik verilmesinin anlaşılmaz olduğunu belirtti ve AB’yi bir an önce aşı siparişi anlaşması yapmaya davet etti.
Ardından AB Komisyonu 300 milyon doz sipariş edeceğini aktardı. AB, aşıyı üye olan ülkelere nüfusa göre dağıtmayı planlıyor. Almanya’ya ise yüzde 19 gibi bir orana tekabül eden 56 milyon doz hakkı oluyor.. Ama aşının geliştirildiği Almanya 100 milyon doz istiyor. BioNTech Mali İşler Başkanı Sierk Pötting, aşıyı eşit ve adil şekilde dağıtmayı planladıklarını ve ülkelere çeşitli öncelikler olmayacağını duyurdu.