Alkalen fosfataz, hücre zarında bulunan doğal bir proteindir. Çeşitli faktörlere bağlı olarak yükselir veya düşer. Yetişkin ve sağlıklı kişilerde alkalen fosfatazın yarısı karaciğerden yarısı ise kemikten oluşur. Vücuttaki proteinlerin parçalanmasında yardımcı olan alkalen fosfataz, normal kişilerde genellikle karaciğer, kemikler, bağırsak ve böbreklerde oluşur. Fakat hamile kadınlarda farklı olarak plasentada üretilir. ALP testi karaciğer, safra kesesi ve kemik dokusuna bağlı hastalıkların değerlendirilmesi amacıyla yapılır.
BEBEKLERDE ALKALEN FOSFATAZ DEĞERİ KAÇ OLMALIDIR?
Prematüre doğan bebeklerde: 105-500 IU/L
0 - 7 günlük bebeklerde: 95-380 IU/L
7 gün - 1 aylık bebeklerde: 100-360 IU/L
2 - 3 aylık bebeklerde: 115-460 IU/L
4 - 6 aylık bebeklerde: 110-350 IU/L
7 - 12 aylık bebeklerde: 95-350 IU/L
1 - 3 yaşındaki bebeklerde: 90-350 IU/L
ALKALEN FOSFATAZ YÜKSEKLİĞİ NEDEN OLUR?
ALP (Alkalen Fosfataz) kemikler, bağırsaklar, böbrekler ve hamile kadınlarda plasenta tarafından üretilebilir. Eğer bu organların herhangi birinde problem varsa, alkalen fosfataz değeri yüksek çıkar. Sigara ve tütün kullanımı, kalp krizi, bağırsak iltihaplanması, zona benzeri ciddi enfeksiyonlar, eklem iltihabı, sarkodoz, kemik kanseri, paget hastalığı, kemik yumuşaması ve raşitizm, kemik kırılması, kemik metastazı, hamilelik, testis kanseri gibi diğer kanser çeşitleri, kolestaz, çok az veya hiç safra sıvısı üretilmemesi veya safra kanallarının tıkanması, hepatit, kontrol edilmeyen şeker hastalığı, aşırı ilaç kullanımı, aşırı alkol tüketimi, hipertiroid veya paratiroid bezinin fazla çalışması, sindirim sistemi iltihapları da ALP değerinin yükselmesine sebebiyet verir.
ALKALEN FOSFATAZ DEĞERİ NEDEN DÜŞER?
Alkalen fosfataz değerinin düşük olması, yüksekliğinin aksine sorun olarak değerlendirilmez. Yanlış ve sağlıksız diyetler veya besin değeri düşük yiyecek seçimlerinin yanı sıra B6 vitamini, folik asit, C vitamini, fosfor ve çinko yetersizliği alkalen fosfataz düşüklüğüne sebep olur ALP değerlerinin normal değerlerin altında çıkmasının olumsuz bir anlamı ve zararı yoktur.
ALP düşüklüğünün nedenleri arasında ise; kansızlık, tiroid hormonu yetersizliği, fosfat değerinin düşük olması, B12/çinko/magnezyum eksikliği, beslenme bozuklukları, çölyak hastalığı, C vitamini eksikliğine bağlı olarak gelişen skorbüt hastalığı, D ve B vitaminin vücuda fazla alınması, persiniyöz anemi, menapoz dönemlerinde uygulanan östrojen tedavileri sayılabilir.