31 Mart’a günler kala YSK’dan detaylı açıklama geldi: İşte seçim yasakları…
Türkiye'de 31 Mart'ta yapılacak olan yerel seçimler öncesi sandık başına gitme hazırlıkları sürerken, propaganda serbestliği ve seçim yasakları da gündemde. Seçim sürecinde propaganda serbestliği 30 Mart Cumartesi günü saat 18.00'de başladı. Bu tarihten itibaren seçim kampanyaları resmen başladı ve siyasi partiler, adaylar ve destekçileri propaganda faaliyetlerini yürütmeye başladı.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından belirlenen seçim takvimi kapsamında propaganda serbestliği ve seçim yasakları belirli zaman dilimlerinde uygulanıyor. Bu takvime göre, propaganda serbestliği 30 Mart Cumartesi günü saat 18.00'de başladı. Bu tarihten itibaren siyasi partiler ve bağımsız adaylar, çeşitli yöntemlerle seçmenlere ulaşarak propaganda yapma hakkına sahip oldu. Ancak, seçim gününe yaklaşırken belirli seçim yasakları devreye girdi. Seçim yasakları, seçim günü olan 31 Mart günü saat 23.59'da sona erecek. Bu yasaklar arasında, seçmenlerin oy kullanma özgürlüğünü etkileyebilecek propaganda faaliyetlerinin yanı sıra alkol satışı gibi bazı sınırlamalar da bulunuyor. Propaganda serbestliği ve seçim yasakları süresince siyasi partiler ve bağımsız adaylar, çeşitli iletişim araçlarını kullanarak seçmenlere ulaşabilir. Bu kapsamda, yazılı basında ilan ve reklam yayınlama, internet siteleri üzerinden propaganda yapma gibi yöntemler kullanılabilir. Sözlü, yazılı veya görüntülü propaganda faaliyetleri de bu süreçte gerçekleştirilebilir.
Yasaklar tek tek açıklandı
Seçim sürecinde belirlenen yasaklar çerçevesinde, belirli kurallar ve kısıtlamalar mevcuttur. Bunlardan bazıları şunlardır:
1- Genel yollar üzerinde, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesisler ile ilçe seçim kurullarının gösterdiği meydanların dışında toplu olarak sözlü propaganda yapılması yasaktır. Bu alanlarda toplu olarak sözlü propaganda yapmak yasaklanmıştır.
2- Açık yerlerde, güneşin batmasını müteakip ikinci saatin sonundan, güneşin doğmasına kadar toplu olarak sözlü propaganda yapılamaz. Bu süre aralığında toplu olarak sözlü propaganda yapmak yasaktır.
3- Vatandaşların elektronik posta adreslerine gönderilecek mesajlar ile taşınabilir veya sabit telefonlarına sesli, görüntülü veya yazılı mesaj göndermek suretiyle propaganda yapılması yasaktır. Ancak, siyasi partiler kendi üyelerine her zaman sesli, görüntülü veya yazılı mesaj gönderebilirler.
4- Yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla "mini referandum" gibi adlarla bir siyasi partinin veya adayın lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın yapılması ve dağıtımı yasaktır. Bu tür yayınlar seçim sonuçlarını etkileme potansiyeline sahip olduğundan, seçim öncesinde bu tür propaganda faaliyetleri yasaklanmıştır.
5- Bakanlarla, milletvekillerinin yurt içinde yapacakları seçim propagandasıyla ilgili gezileri, makam otomobilleri ve resmi hizmete tahsis edilen vasıtalarla yapılamaz. Bu tür gezilerde, protokol icabı olan karşılama ve uğurlama törenleri yapılamaz, resmi ziyafet verilemez. Bu kısıtlamalar, seçim propaganda faaliyetlerinin devlet imkanlarıyla desteklenmesini önlemek amacıyla getirilmiştir.
6- Bakanlar, milletvekilleri ve adayların seçim propagandası kapsamındaki gezilerine hiçbir memur katılamaz.
Oy verme günü olan 31 Mart'a ilişkin yasaklar 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 79. maddesi kapsamında şu şekilde belirlenmiştir:
1- Her türlü içki satışı ve içilmesi oy verme günü yasaktır. Bu kapsamda, içki satışı yapılan herhangi bir işletme veya mekan oy verme gününde içki servisi yapamaz ve içki satışı gerçekleştiremez.
2- Oy verme gününde, bütün eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalacaktır.
3- Eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda ise sadece yemek servisi yapılabilir, eğlence etkinlikleri gerçekleştirilemez.
4- Seçim gününde, emniyet ve asayişi korumakla görevli olan kişiler dışında hiçbir kimse silah taşıyamaz. Bu kural, seçim günü güvenliğin sağlanması ve herhangi bir olayın önlenmesi amacıyla uygulanır.
5- Oy verme günü saat 18.00'e kadar radyolar ve her türlü yayın organlarının seçim ve seçim sonuçları ile ilgili haber, tahmin ve yorum yapması yasaktır. Bu saat aralığında sadece Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) seçimle ilgili haber ve tebliğleri yayınlanabilir. Saat 21.00'e kadar ise bütün yayınlar serbest olacaktır, ancak YSK bu süreyi öne çekebilir ve yayınları sınırlayabilir.
Bu yasaklar, seçim günü düzenin sağlanması, seçim sürecinin adil ve şeffaf bir şekilde işlemesi ve seçmenlerin sandık başına gitmeleri için uygun bir ortamın oluşturulması amacıyla getirilmiştir.