11 Eylül Saldırıları'nın konuşulduğu şu günlerde ABD'nin geçmişi araştırma konusu olmuş durumda. Peki, ABD hangi antlaşma ile kuruldu? Amerika nasıl kuruldu?
1991 yılında Berlin duvarının yıkılmasıyla iki kutuplu dünyadan tek kutuplu dünyaya geçildi. Bu tek kutup ise ABD idi. Peki, Amerika nasıl güçlendi? ABD nasıl kuruldu?
AMERİKA NASIL KURULDU?
Amerika tarihi, şu an Amerika Birleşik Devletleri (ABD)'nin olduğu kıtanın keşfedildiği yıl 1506 senesi ile başlar. Amerika'nın siyasi bir oluşum ile birlikte beraber bir devlet halinde faaliyet göstermeye başlaması ise 1776 senesine denk geliyor. Çok da uzak olmayan, üç yüz yıl kadar bir geçmişe sahip olan Amerika tarihini gelişimini inceleyelim.
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ'NİN KURULUŞU
ABD tarihi, MÖ 15.000 yılından önce yerli halkın kıtaya yerleşmesi ile başlıyor. Christopher Columbus'un 1492 yılında Amerika'ya gelişi, Amerika kıtasında Avrupa sömürgeciliği dönemini başlattı. Sömürgelerin büyük bir çoğunluğu ise 1600 yılından sonra kuruldu. 1770'li yıllarda 13 İngiliz Sömürgesi; Apalaş Dağları'nın doğu tarafındaki Atlantik kıyısı boyunca 2.5 milyon insana ev sahipliği yapmaktaydı. 13 sömürge Kuzey Amerika'nın doğu kıyısında olan İngiliz halk sömürgeleri idi. 13 sömürge arasından Virginia, Jamesown'da yaşıyordu. Bunlar Amerika'da yaşayan ilk İngilizlerdi.
1760'lı yıllarda Güney Sömürgeleri bir araya gelerek İngiliz hükümetine ödemek zorunda oldukları vergileri protesto etti. Bu savaş, Amerikan Devrim Savaşı olarak biliniyordu. Son yıllarda (Boston Çay Partisi gibi) birçok protesto yapıldı ve bu kıtada yaşayanlar artık İngiliz İmparatorluğu'nun bir parçası olarak anılmak istemediler. Bunun yerine de Amerika Birleşik Devletleri adını verdikleri kendi uluslarını kurdular.
ABD HANGİ ANTLAŞMA İLE KURULDU?
İkinci Kıta Kongresi, 1776 yılında Amerika Birleşik Devletleri olarak sömürgelerin bağımsızlığını açıkladı. General George Washington yönetiminde, Fransa'dan da gelen büyük destekler ile Devrim Savaşı zaferle sonlandı. 1783 Barış Antlaşması, bu yeni ulusa Missisippi Nehri'nin doğusunda kalan (Kanada ve Florida hariç) toprakları kazandırdı.
KÖLELİK DÖNEMİ
1619 yılında Hollandalı bir gemi Jamestown Virginia toprakları içerisindeki yeni İngiliz sömürgesine 20 Afrikalı getirdi. Kölelere; orada hızlı büyüyen tütün endüstrisinde çalıştırılarak bundan sonra kıtada sömürgeciliğin hızla yayılmasının ilk adımı atıldı. Sonraki 200 yıl, sömürge dönemi olarak milyonlarca insan geniş tütün, indigo ve pirinç tarlalarında çalışmak zorunda bırakıldı.
1861 yılında Abraham Lincoln başkan olarak seçildikten sonra köleliğe destekte bulunan 11 Güney Eyaleti, ABD'den helafiyetini ilan etti ve Amerika Konfedere Devletleri'nin Kuruluşu'nu ilan etti. Amerikan İç Savaşı 1861 ve 1865 yılları arasında dört yıl sürdü. Savaşın en büyük sonucu ise köleliğin sona ermesiydi. 13. Anayasa Değişikliği, köleliğin kaldırılmasını hedefliyordu ve bu, Başkan Lincoln'ün Özgürlük Bildirgesi'ni doğrulamaktaydı.
ABD VE İSPANYA SAVAŞI
İspanya ile ABD arasında 1898 yılları arasında bir savaş yaşanıyordu. Söz konusu savaşta birçok Amerikalı Küba'nın bağımsız olmasını isterken, birçoğu da ülkelerinin bir sömürge imparatorluğu kurmasını istedi. İspanya deniz savaşını kaybetti ve savaşta da Küba, Filipinler, Porto Riko, Guam'ın bir parçası olan sömürge topraklarını kaybetti. Savaş, 10 Aralık 1898 yılında ABD ve İspanya tarafından Paris Antlaşması imzalanarak sona erdi. Sonucunda ABD; Porto Riko, Guam ve Filipinler'in sahibi oldu.
ABD BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI'NA NE ZAMAN GİRDİ?
ABD tarafsızlık yasası çıkardı. Savaşa uzaktan ancak İtilaf Devletleri'ni destekler biçimde bekledi. 6 Nisan 1917 tarihinde Birinci Dünya Savaşı'na katıldı. Avrupa'da savaşın kaderi hemen hemen belli olmaya başlamıştı ki ABD İtilaf devletlerinin yanında savaşa katıldı. Ancak bu yıl içinde Fransa Rusya ve İngiltere'ye yüklü miktarlar silah satmıştı ve kasası iyice dolmuştu. Artık ABD çöküntü bir ülkeden gelişmiş bir ülkeye adım atmıştı. Bu süreç içerisinde ABD dünya sanayi lideri olarak ortaya çıkmıştı.
ABD İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI'NA NE ZAMAN GİRDİ?
7 Aralık 1941 tarihinde Pearl Harbor'a Japonya tarafından düzenlenen saldırı ile başlayan; Almanya, İtalya ve Japonya ile başlayan buhran dönemi, bu savaşın son aşamasında ABD, sırasıyla 6 ve 9 Ağustos 1945 günlerinde Japonya'nın Hiroşima ve Nagazaki kentleri üzerinde iki nükleer silah patlattı. ABD söz konusu bombaları, Quebec Anlaşması'nın gerektirdiği şekilde Birleşik Krallık'ın onayını aldıktan sonra kullandı.
Yurt içinde, savaş Büyük Buhran'ı sona erdirdi ve çoğu kadın savunma sanayisine girdi.
SOĞUK SAVAŞ NEDİR?
Soğuk savaş İkinci Dünya Savaşı'nın 1945 yılında sona ermesinden sonra başlayan Kapitalist Amerika ile Komünist Rusya arasındaki rekabete denilir. Gerektiği durumlarda Almanya'ya karşı bir araya gelmelerine rağmen, 1945 yılında iki ülkenin birbirinden farklı dış politikaları olduğu açıktı. Soğuk Savaş 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin çöküşü ile sona erdi.
11 EYLÜL SALDIRILARI NEDİR?
11 Eylül 2001 gününde, İslami aşırıcı grup El Kaide ile bağlantılı 19 terörist, dört uçak ele geçirdi. Bu uçaklar ile ABD'deki hedeflere yönelik intihar saldırıları düzenledi. NATO, El Kaide'yi barındıran Taliban rejimini kaldırmak ve El Kaide kuvvetlerini yakalamak için Afganistan'ı işgal altına aldı.
