Akronim ve eponim kelimeleri ne anlama geliyor? Akronim ve eponimin kullanım alanını görünce şaşıracaksınız!

Tıbbi bir termilojisi olan akronim ve eponimin ne demek olduğunu öğrenmek isteyen bir çok kullanıcı internetten bu terimleri sorguluyor. Biz de sizler için bu iki terimin ne olduğunu açıkladık...

Akronim ne demek?

Özel anlam olarak tıbbi bir terim olmasına rağmen akronim bilim tabirine yerleşmiş bir kelime olarak karşımıza çıkıyor. Direkt Türkçe karşılık anlamı "kısma ad" olan terim bir çok farklı anlamda da kullanılabiliyor. Tıp terimlerinde de ve akronimde bu farklı anlamlar karşımıza çıkmaktadır. Kısma ad demek bir çok terimi sadece bir kelimeyle ifade etmek demek desek sanırım haksız sayılmayız. Bu anlamda bir çok kelime akronim içinde yer alabilmektedir. Tıp terimlerinde akronim diğer bilim dallarından daha fazla kullanım alanına sahiptir.

Tıp terminolojisinde akronim

Tıp biliminde belli başlı kavramlar birden fazla kelimeyle ifade edilir. Bu yüzden tıbbi terminolojide bir kavramı nitelendiren bir çok sözcüğün baş harfleri alınıp kısaltılarak söylenmektedir. Bu kısaltmalar bir nevi kendi içlerinde yeni kelimeler de varediyorlar. Örnek olarak "BT" bilgisayarlı tomografinin kısaltması olarak kullanılır.

Bazı akronim kısaltmaları

UV : Ultraviyole

DM: Diabetes Mellitus

IVP: İntravenöz Pyelogram

EKG: Elektrokardiyografi

VKİ: Vücut Kitle İndeksi

Eponim ne demek?

Eponim tıp biliminde bazı kavramların bir kişi veya bir mekan ismi ile anımlası demektir. Bu çok geniş bir kapsamı içerisine alabilir. Bir bulgu, bir cerrahi alet, hastalık, test veya bir sendrom bir kişinin özel ismiyle anılabilmektedir. Bu tarz durumlar genellikle o kişinin bu tarz şeyleri bulmasından kaynaklanmaktadır. Tıpta genelde soyisim bu kelimelere koyulur. Bu kullanım için belki de herkesin aklına gelen ilk örnek Behçet hastalığıdır. Behçet hastalığını ünlü Türk profösörümüz Hulusi Behçet bulmuş ve hastlığa onun soyismi verilmiştir.

Eponim örnekleri

APGAR skoru : Virginia Apgar adında bir doktor tarafından bulunan, yeni doğan bebeklerin 1. ve 5. dakikalarda değerlendirilmesinde kullanılan bir skordur.

Fallopian tüpü

Down sendromu: İlk kez İngiliz hekim John Langdon Down tarafından tanımlandı.

Wirsung kanalı

Fanconi anemisi

Cushing sendromu

Bowman kapsülü : Sir William Bowman tarafından isimlendirilmiş kavram.

Parkinson hastalığı: 1817 yılında James Parkinson isimli İngiliz doktor tarafından bulunan ve tanımlandırılan hastalıktır.