Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin’in kurucu ortağı olduğu BioNTech şirketi ile ve ABD’li ilaç devi Pfizer’ın birlikte geliştirilen koronavirüs aşılarının 5 dozluk şişelerinden 6 dozluk aşı çıkabileceği daha önce fark edilmişti. FDA ve EMA bu fazla dozların kullanımını onaylanmıştı. Pfizer ise bu ekstra dozlar için ülkelerden para almaya başladı. İsveçli yetkililer, Kovid-19 aşıları için Pfizer’a çok fazla ödeme yaptıklarından şüphe duyarak ödeme yapmayı durduklarını duyurdu.
BioNTech ve Pfizer’ın birlikte geliştirdikleri yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşılarının 5 dozluk şişelerinden 6 dozluk aşı çıkabileceği önceden keşfedilmişti. FDA ve EMA bu fazla dozların kullanımına onay vermişti. Pfizer ise bu ekstra dozlar için ülkelerden para kesmeye başladı. Bu durumu fark eden İsveçli yetkililer, aşı için çok fazla ödeme yaptıklarını söyleyerek ödemeyi durduklarını duyurdu.
Dagens Nyheter gazetesinin haberine göre, İsveç Sağlık Bakanlığı’nın Avrupa Birliği'ne Pfizer- BioNTech aşısı için her bir şişe başına 5 dozluk fiyata anlaşmalarına rağmen niçin 6 doz parası ödediklerini sordu.
2021 yılının başında Pfizer-BioNTech’in geliştirdiği aşının beş dozluk şişelerinden altı dozluk aşı çıktığının farkına varılmıştı, Avrupa İlaç Ajansı (EMA) ve Amerikan İlaç ve Gıda İdaresi (FDA) söz konusu ekstra dozların kullanımı için onay vermişti.
Pfizer'a, sağlıkçılardaki kafa karışıklığının engellenmesi için aşı şişelerindeki etiketlerde yer alan doz sayısını 5’ten 6’ya güncellemeleri için müsaade edildi. Ancak, halihazırda 5 dozluk şişeler için Pfizer’la anlaşmaya varan ülkeler, bu yeni dozlar için ücret ödemek zorunda kaldılar.
Bu ülkelerden biri de İsveç’ti. Flakon başı sadece 5 doz ödeme yapmayı kabul ettiğini ve 6. dozu çıkarmak için yeterli donanıma sahip olmadığını bildirdi.
İsveç'in aşı koordinatörü Richard Bergstrom Dagens Nyheter, ‘Bu kabul edilemez. Bir ülke yalnızca beş doz alabiliyorsa, aynı fiyata daha az doz almış demektir’ dedi.
Bunun yanı sıra, EMA'ya göre, 6. dozu çıkarmak için ‘düşük hacimli şırıngalar ve/veya iğneler gerekiyor. İsveç'in baş epidemiyoloğu Anders Tegnelli, İsveç'in bu tarz şırıngalara sahip olmadığı şirkete ödeme yapmamanın doğru olacağını belirtti.
Pfizer da Dagens Nyheter'e İsveç'in flakon başına 6 doz ile ücretlendirildiğini belirterek, ‘Ölümcül Covid-19 salgını esnasında, mevcut tüm aşı kaynaklarını kullanmamız ve mümkün olduğunca çok insanı aşılamamız kritik önem taşıyor. Her flakonda kullanılabilecek ek bir doz bırakmak trajedi olur. Tedarik taahhütlerimizi dozların teslimatına dayanan mevcut anlaşmalarımıza ve o ülkede geçerli olan etikete uygun olarak yerine getireceğiz’ dedi.
Geçtiğimiz günlerde İsveç'te en az 192 bin 700 doz aşı yapıldı. Salgının ilk kademelerinde, İsveç, sürü bağışıklığı stratejisi izleme kararı alarak dünyanın odak noktası durumuna geldi. Fakat bu kış 2. bir dalgayı takiben kişi başına yüksek bir ölüm oranına maruz kaldıktan sonra, devlet virüsün daha fazla yayılmaması için restoranları, barları, mağazaları ve toplu taşıma araçlarının kullanımını kapattı.
Bunun yanı sıra, Fransız yetkililer de Pfizer/BioNTech şişelerinden 5 dozdan fazla çıktığını kabul etti, fakat aşının dozunu artırmayı sağlayan bir mililitrelik şırıngalara sahip olmadıklarını belirtti. Almanya’daki uzmanlar ise, ülkenin bazı bölgelerinde bu şırıngaların olduğunu, ancak ülkedeki pek çok sağlık kuruluşunda mevcut olmadığını söyledi.
İsviçre’de bulunan denetleyici kuruluş Swissmedic, Pfizer ve BioNTech’in geliştirdiği aşısından yalnızca uygun şırınga ve dikkatli müdahale ile 6’ncı dozun çıkarıldığını ifade ederek, ‘Kullanabildiğimiz doz sayısı ortalama olarak 6’nın altında. Eğer imkan varsa altı doz aşı çıkarılıyor. Aşı çok yoğun ve kontrol etmesi zor’ açıklamasında bulundu.
