Beklenen aşıların tedarik edilmesi üzerine dünya genelinde Kovid-19 aşı çalışmaları hız kazandı. Ancak aşı karşıtı olanların ortaya attığı Kovid-19 aşılarının kısırlık yaptığı iddiaları ise gündemi karıştırdı. Bunun üzerine ABD’de bulunan Miami Üniversitesinin yaptığı çalışmada, 45 erkek üzerinde aşıların etkileri gözlendi ve iddia edilenlerin aksine aşı olanların sperm sayısı hareketliliğinde artış yaşandığının gözlemlendiği belirtildi.
Ülkemizde de yaygın olarak kullanılmaya başlanan mRNA aşılarını olan kişilerin, ortaya atılan iddialar sonrası tedirginlik yaşadığı belirtilmişti. Ancak ABD merkezli yapılan araştırma herkesin içini rahatlattı.
DHA’da yer alan habere göre, aşı karşıtlarının iddiasına karşı en iyi cevabın yapılan araştırma olduğunu belirten Türk Androloji Derneği Onursal Başkanı ve İstanbul Tıp Fakültesi Üroloji Bölümü'nden Androloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ateş Kadıoğlu, çalışmanın ‘aşıların üreme sistemine zarar vermediğinin kanıtı’ bakımından önemli olduğunun altını çizdi.
KOVİD-19 SALGINI, SPERM SAYISINI YARI YARIYA AZALTIYOR
İddiaların aksine Kovid-19 virüsünün meydana getirdiği enfeksiyonların özellikle erkeklerde üreme sistemini olumsuz etkilediğini belirten Prof. Dr. Ateş Kadıoğlu, ‘ Çünkü ACE2 reseptörleri, testiste de akciğerdeki gibi son derece yoğun ve virüs, bu reseptörlere bağlanarak hücreleri etkiliyor. Bunun sonucu olarak testiste iltihap (inflamasyon) gelişiyor, 'leydig' hücrelerinden testosteron salgılanması azalıyor, hormonlarda sorun oluşuyor, immünolojik birtakım hadiseler meydana geliyor. Aynı zamanda ateş yükselmesi de testisleri olumsuz etkiliyor. Kovid hastalarındaki 37.8'in üzerindeki ateş, testis açısından olumsuz etkilere yol açıyor. Buna bağlı olarak genital sistemde yani üreme sisteminde olumsuz birtakım değişiklikler oluyor. Sperm sayısı yüzde 50 oranında düşüyor. Sperm hareketliliği azalıyor. Aynı zamanda spermlerin canlılığında da olumsuz etkilenme oluyor’ şeklinde konuştu.
GENÇLER DAHA BÜYÜK RİSK ALTINDA
Genç hastalarda etkilerin daha da büyük olduğunu belirten Kadıoğlu, ‘Özellikle genç hastalarda ACE 2 reseptörleri, yaşlılara göre daha fazla. Bu nedenle de genç erkeklerin testisleri Kovid-19'dan daha olumsuz etkileniyor. Aynı zamanda hastalığın hafif, orta ve ağır geçilip geçilmediği de son derece önemli. Ağır geçiren hastalarda, bu değişiklikler çok daha fazla. Demek ki gençler ve hastalığı ağır geçirenlerde üreme sisteminin daha fazla etkilenmesi söz konusu’ diye konuştu.
AŞIDAN SONRA SPERM SAYISI VE HAREKETLİLİĞİ ARTIŞ GÖRÜLDÜ
ABD merkezli yapılan araştırmanın yayınlamasıyla, aşının erkeklerin üreme sisteminde olumsuz hiçbir etkisi bulunmadığını ifade eden Prof. Dr. Kadıoğlu, ‘En prestijli tıp dergilerinden bir tanesidir JAMA. 45 erkekte aşı öncesi (aşıdan 7 gün önce) ve aşı sonrası (70 gün sonrasına kadar) meni analizi, semen parametreleri değerlendirilmiş. Bu değerlendirmeler sonucunda görülüyor ki, sperm hacminde, sayısında, hareketliliğinde, total ileri sperm sayısında artışlar var. Örneğin sperm sayısı santimetreküpte 26 milyondan 30 milyona kadar çıkmış. Sperm hareketliliği ise yüzde 58'den yüzde 65'e yükselmiş. Bu çalışmada çok özel bir grup daha var, 8 kişinin sperm sayısı aslında normalin de altında. Aşıdan sonra görülmüş ki bu hastaların 7'sinde de olumlu yönde değişiklik olmuş. Bu kişilerde santimetreküpteki sperm sayısı 8.3 milyondan, 22 milyona çıkmış. Tabii ki bu henüz ilk ve tek çalışma. Vaka sayısı çok yüksek değil. Bu verilerin diğer merkezler tarafından da konfirme edilmesi, yeniden tekrarlanması, daha geniş hasta gruplarında bakılması gerekiyor’ dedi.
İSRAİL'DE DE BENZER BİR ÇALIŞMA YÜRÜTÜLÜYOR
Ayrıca nüfusunun birçoğu aşılanan İsrail’de de buna benzer bir çalışmanın yapıldığına değinen Kadıoğlu, çalışma hakkında bilgiler verdi; ‘İsrail'deki çalışmaya da yine 40-45 erkek dahil edilmiş. Bunlar arasında tüp bebek tedavisine giden hastalar da var. Bu hastaların (aşılanmadan önce) 29 tanesinde normal semen parametreleri gözlenmiş, 14 tanesinde ise düşük semen parametreleri var. Normal semen parametrelerinde olan grupta, santimetreküpte sperm sayısı 43 milyondan 47 milyona çıkmış. Sperm sayısı düşük olan hastalarda ise sperm sayısı 4 milyondan 8 milyona çıkmış. Bu çalışma da üreme sisteminde sorun olan erkeklerde bir miktar yükselme tespit edildiğini gösteriyor bize. Ama İsrail'in araştırması henüz bir dergide yayınlanmadı. Şu an halen veri tabanında takip ediliyor. Makale olarak yayınlandıktan sonra çok daha detaylı bilgilere sahip olacağız’ açıklamasında bulundu.
DAHA BÜYÜK ÇAPLI GRUPLARLA UZUN SÜRELİ TAKİP GEREKİYOR
Asıl dikkat edilmesi gerekenin Kovid-19 salgını olduğunu belirten Prof. Dr. Ateş Kadıoğlu, ‘Kovid üreme sistemi için zararlıdır. Aşının herhangi bir zararı yoktur. Hatta bu yararı konusunda da (bu çalışmalar ile) bir umut ışığı belirmiştir. Ama halen ispat edilmeye muhtaç veriler bunlar. Çünkü bu çalışmaların kısıtlılığı, öncelikle vaka sayısı az, kontrol grubu yok. Takip süresi de kısa. Aynı zamanda bizim mevsimsel dediğimiz semen parametrelerindeki zamana bağlı değişkenler dediğimiz durum da bu hastalarda gelişmiş olabilir. O yüzden kontrol grubunun olması gerekiyor, çok daha fazla hasta takip edilmesi gerekiyor, aynı zamanda uzun dönem takip de şart. Semen parametrelerinin de çalışmalarda sayıya göre sınıflandırılması lazım. Yani kötü semen parametresi olanlar, orta derecede iyi olanlar vb şeklinde. Bunların hepsinin de daha yüksek sayıda vakalarla uzun takiplerinin yapılması, kontrol grubu ile karşılaştırmalı çalışmaların yapılması gerekiyor. Buradan 'aşılar kısırlığa çare' sonucu da çıkmamalı bu nedenle’ şeklinde konuştu.