52 Milyon Çalışanın Emekliliği Kısa Çalışma Ödeneği Nedeniyle Uzatıldı

Mart ayının sonlarında koronavirüs salgını nedeniyle işverenlere destek olmak adına kısa çalışma ödeneği verilmeye başlandı. Kısa çalışma ödeneğinin ödemeleri belirlenen tarihte yani Haziran ayında son buldu.

Ancak Temmuz dönemi itibari ile koronavirüs salgınında artan vaka sayılarıyla birlikte kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteğinin Ağustos ayının ortasına kadar uzatılma kararı alınmıştı.

Devlet tarafından yapılan bu düzenleme kapsamında işyerleri 5 aydır kısa çalışma ödeneğinden faydalanıyordu. Kısa çalışma ödeneğinden yararlananların sayısı 3.5 milyon ve nakdi ücret desteğinden yararlananların sayısının 1.7 milyon olduğu öğrenildi. Alınan kısa çalışma ödenediği ve nekti ücret desteği alan kişilerin emeklikle ilgili endişeler oluşmaya başladı.

Konuya değinen Hürriyet yazarı Noyan Doğan köşe yazısında şu ifadeleri kullandı:

'Salgın döneminde kimi işyerleri faaliyetini tamamen durdurdu, çalışanlar da kısa çalışma ödeneği aldı ve bu sürede çalışanların emeklilik primleri yatmadı. Kimi işyerleri ise kısa çalışma ödeneği alabilmek için haftalık çalışma sürelerini geçici olarak en az üçte bir oranında azalttı ve bir ay içinde çalışılmayan günler için kısa çalışma ödeneği alındı, çalışılan günler için de işveren çalışanına hem maaş yatırdı hem de sadece çalışılan günlerin emeklilik primlerini ödedi. Örneğin, işyeri kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak için faaliyetini azaltmışsa ve 30 gün içinde sadece 10 gün çalışılmışsa; çalışan 20 günün parasını kısa çalışma ödeneğinden aldı, kalan 10 gün için de işverenden maaşını aldı, işveren de 10 günlük prim yatırdı. Bu da çalışanın bir ay içinde 20 gün priminin yatmadığı anlamına gelir. İşyeri kısa çalışma ödeneğinden 3 ay yararlanmışsa, 3 ay içinde de çalışanın 60 gün primi yatmaz. Bu durum da çalışanın emeklilik süresini etkiler ve daha geç emekli olmasına neden olur.

Aynı durum nakdi ücret desteği alanlar için de geçerli; emeklilik primleri yatmadığı için emeklilik süresi uzar. Eğer çalışanın emeklilik için prim gün sayısı sorunu yoksa, prim gün sayısı fazlaysa, emeklilik için yaşı bekliyorsa kısa çalışma ödeneği veya nakdi ücret desteğinden dolayı eksik prim yatması sorun olmaz. Ama çalışanın emeklilik için yaşı tutuyorsa, prim gün sayısı eksikse; işte o zaman kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği süresi büyük sorun olur, çalışanın emekli olma süresi uzar. Sadece çalışan değil bu durum çalışanın eş, çocuk gibi hak sahiplerini de etkiler. Peki, prim yatırılmayan süreler borçlanılarak, tamamlanabilir mi? Maalesef, iş kanunu, kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği süresince ödenmeyen primler için çalışanlara bu primleri borçlanarak ödeme imkanı tanımıyor. Bunun için yasal düzenleme yapılıp, kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteğinin borçlanabilecek süreler içine eklenmesi gerekir. Böyle bir yasal düzenleme gündemde mi? Şimdilik değil. Hal böyle olunca da çalışanların, emekli olabilmesi için, prim ödenmeyen süre kadar çalışması gerekir.

Kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği alan ve bu sürelerde emeklilik primleri yatmayıp da emeklilik süresi uzayanlar ne yapmalı? Her ne kadar kısa çalışma ve nakdi ücret desteği süreleri için borçlanma imkanı olmasa da iş kanunu emeklilik için prim gün sayısı yetmeyenler için borçlanma imkanı tanıyor. Nedir bunlar? Çalışan kadınlar doğum borçlanması, erkekler de askerlik borçlanması yaparak prim gün sayılarını artırabilirler. Aynı şekilde er, erbaş, yedek subay okulunda geçen süreler de borçlanılabilir.'